1 – Dino Buzzati – De ronde van Italie

Tags

boeken, sportboeken

Mooie verhalen over wielrennen in het zwartwit tijdperk, je kunt er mij voor wakker maken. Verhalen over campionissimos als Girardengo, Coppi en Bartali, heerlijk. Dit boek moest wel op 1 eindigen. Coppi en Bartali stonden beide al eerder in deze top 100, in dit boek vechten ze het uit in de Ronde van Italie van 1949. Bartali was over zijn top, maar nog steeds erg goed. Coppi niet ver van zijn dood, maar dat wist hij toen nog niet.

De Corriere della Sera stuurde een schrijver naar de Giro, Dino Buzzati. En die maakte er meer dan een ronde van, het werden geweldige dagelijkse stukken in de krant, in een tijd dat wielrennen live volgen nauwelijks mogelijk was. Televisie bestond nauwelijks, radio was niet voor iedereen weggelegd. De meeste mensen volgden de koers via de krant. En in die krant stonden dan ook mooie, sfeerrijke, kleurvolle verhalen. Sla het boek op een willekeurige plek open en je krijgt prachtige zinnen: “Vandaag zou het uur van het noodlot kunnen slaan voor de beroemde Bartali, en over twintig jaar zullen wij journalisten, die dan al oud zijn en hun tijd gehad hebben, het als een sprookje vertellen aan de jongere collega’s die diep in de nacht naar de redactie zijn gekomen.”

Heb je het nog niet gelezen, zoek online, misschien vind je nog ergens een tweedehands exemplaar.

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

2 – Nick Hornby – Fever pitch

Tags

boeken, sportboeken

Nog zo’n gedoodverfde nummer 1, maar dan op nummer 2. Het beste voetbalboek. Vraag het elke voetballiefhebber, ze zullen deze titel noemen. Okay, de minder belezenen kennen waarschijnlijk alleen ‘Gijp’, maar wereldwijd zal Hornby worden genoemd.

Wat een overweldigend debuut. De belangrijkste levenslessen van een Arsenalfan, door alle fans herkend. Wanneer is opa overleden? Dat was een dag voor de thuiswedstrijd tegen West Ham. Die sneeuwstorm? Sunderland uit. Vraag het maar Twente-supporters, de vuurwerkramp was de dag voor Feyenoord uit. En zo zullen velen de belangrijkste gebeurtenissen in het leven koppelen aan een wedstrijd van hun favoriete club.

Een voetbalfan lijdt. Vraag het maar in Rotterdam. Ook Hornby weet er alles van, Boring Arsenal was vele jaren geen club waar je voor je plezier heenging. Maar je ging wel. Toen Hornby als follow-up een boek schreef over lijstjes en muziek, dacht ik even dat ik mijn eigen biografie uit zijn werk kon lezen. Tot ik begreep dat vele mannen precies zo denken. Zo ben ik op dit moment al acht weken bezig dit kalenderjaar met acht verschillende top 100’s. Hornby zou het begrijpen.

Gerbie’s blogje

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

3 – Tim Krabbe – De renner

Tags

boeken, sportboeken

Het mocht gewoon op je boekenlijst. Niet al te dik, het gaat over wielrennen, en toch mocht ik in 6VWO dit boekje er gewoon tussen zetten. Sterker nog, het was een weggevertje, want je wist gewoon dat je tijdens het mondeling geen vragen over De Renner zou krijgen, omdat de docent niets van wielrennen wist.

De beginregels zijn legendarisch geworden. ‘De leegheid van die levens schokt me.’ De essentie van het boek al op de eerste bladzijde. Als je geen wielrenner bent, zal je het niet begrijpen. Ik ben geen wielrenner. Wel volg ik de sport al vrij intensief zo lang ik me kan herinneren. Ik stond al op Alpe d’Huez toen je daar nog ’s ochtends naar toe kon rijden. Ik organiseerde een Tourtoto die vier decennia later nog steeds bestaat, terwijl ik nog op de lagere school zat. En ik las De Renner dus voor mijn boekenlijst. Ik heb het hoorspel nog ergens op een cassettebandje.

Krabbe schreef het beste sportboek dat in het Nederlands geschreven werd (dit is meteen een hint voor de volgende twee boeken), daar is bijna iedereen het over eens. Een hele koers meebeleven vanuit het hoofd van de renner, dankzij dit boek kan het. Wil je de sport begrijpen, dan kun je dit boek niet negeren.

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

Het podium

Tags

boeken, sportboeken

Nog drie titels te gaan. De drie allermooiste sportboeken ooit. Twee voorspelbare titels en de laatste voor mij net zo logisch, maar gezien alle andere nominaties, voor jullie een verrassing. Ik jen jullie nog even met dit tussenblogje. Over een uur de bronzen plek.

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

4 – Gabriel Garcia Marquez – De kampioen van Colombia

Tags

boeken, sportboeken

Een Nobelprijswinnaar die aan het begin van zijn loopbaan als journalist werkte en ook nog in deze top 100 terugkeert. GGM is een van mijn favoriete schrijvers. Hoe favoriet? Ik heb 100 jaar eenzaamheid in het Spaans gekocht, terwijl ik het al gelezen had in het Nederlands en weet dat het te moeilijk voor me is om in het Spaans te lezen.

Hoe goed vond ik dit boek? De hoofdpersoon Ramon Hoyos stond op 96 in mijn beste wielrenners aller tijden. Puur dankzij dit boek. En er is nog een reden dat dit een bijzonder boek is: dit boek bestaat niet in het Spaans. In zijn ‘obra periodista’ (zijn journalistiek verzameld werk) komen deze verhalen voor, maar pas in het Nederlands is dit een eigen boek geworden, pas na vertaling is er een kaft omheen geplakt, in Nederland werd het een boek.

En dan ben ik soms ineens wel blij met vertalingen, met vertalers. Want anders had dit boek niet eens bestaan. Terwijl het zo mooi is om de wereld van Hoyos te leren kennen. Het Colombia van de jaren vijftig, sporters waren nog arme boerenzonen die via de sport konden ontsnappen aan een leven van honger en ellende. GGM maakte een serie voor zijn krant en het voldoet aan alle eisen. Sport, drama, cultuur, geschiedenis. Ik zou dit boek elk jaar kunnen herlezen.

Gerbie’s blogje

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

5 – Nico Scheepmaker – Cruijff, Hendrik Johannes, fenomeen

Tags

boeken, sportboeken

Kok schreef een prachtige biografie, maar Scheepmaker overtreffen is bijna onmogelijk. De tijd werkt natuurlijk ook voor hem. De te vroeg overleden journalist koos sport, en dan vooral Ajax en Cruijff, als onderwerp, toen een serieus schrijver dat niet deed. Not done. De eerste keer dat ik het las was het een dik bibliotheekboek. Jaren later schafte ik het alsnog zelf aan.

Scheepmaker was de statistici van hedendaags ruim voor, hij zat al te turven in de Meer, hij kon precies aantonen hoeveel goede passes een speler had gegeven, hoeveel kansen gecreëerd. Uniek in die tijd. Zijn biografie was de brug tussen literatuur en het volk, voor beide kanten van de kloof een goede zaak. Hij schreef meer goede boeken, vooral verzamelingen van columns, maar ook over sport. Gedoodverfde nummer 1, zei ik eerder deze week. Ik ben benieuwd. Zou het niet onverdiend vinden.

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

6 – Mart Smeets – De kopgroep

Tags

boeken, sportboeken

Drie maal haalt Smeets mijn lijst. Hadden er meer kunnen zijn, maar dat dit boek het hoogste zou eindigen, stond al vrij lang vast. Want ook al is Smeets vooral een stukjesschrijver, columns en artikelen, een enkele keer waagt hij zich aan een langer verhaal. Hij schreef een aantal romans. Dit is mijn favoriet.

Naast een mooi verhaal biedt dit boek namelijk nog een extra mogelijkheid. Puzzelen wie wie is. In onderstaand blogje heb ik een uitgebreide poging gedaan om de hoofdfiguren te deduceren. Misschien wel totaal niet kloppend, maar goed, ik had een mooie aanleiding om het boek te herlezen en ik had een blogje.

De kopgroep heb ik vorig jaar kunnen laten signeren. Pronkstuk van mijn collectie. En volgens mij ook in het oeuvre van Smeets.

Gerbie’s blogje

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

7 – Rino Negri – Un uomo solo

Tags

boeken, sportboeken

Mazzel had ik dat mijn ouders langs kwamen in Italie, ik had ze al het een en ander meegegeven. Als ik alles zelf mee moest sjouwen, overstappend in Zwitserland, Duitsland en in Arnhem en Zutphen, dan zou het erg lastig worden. Vooral dankzij de boeken. Ook in Mantova liep ik een boekwinkel binnen. Uit zelfbescherming keek ik niet naar de prijs van het boek, waarop mijn oog meteen viel. Die voorkant was al genoeg. Aan het eind van de middag ging ik terug, op weg naar het busstation. En ik kocht het boek. Tienduizenden lires. Maar ja, een boek als dit kent toch geen prijs?

Negri blijkt de bekendste Italiaanse wielerjournalist te zijn, werkend voor de beroemde roze Gazetta de la Sport. Mijn cursus Italiaans. Die kocht ik elke ochtend bij de gezusters die het kiosken op mijn camping runden. Over voetbal en wielrennen kon ik het gesprek gaande houden. De stap naar literatuur en politiek heb ik nooit gemaak. De man alleen uit de titel is natuurlijk Fausto Coppi. Legendarisch campionissimo, veel te jong overleden. Recept voor mooie verhalen, daar staan er natuurlijk genoeg van in dit boek. Maar eerlijk is eerlijk, ook deze kocht ik voor de foto’s. Want ja, Coppi in zijn eentje tegen een bergwand waar in de sneeuw zijn naam is geschreven, zo’n foto kan ik uren naar turen.

Gerbie’s blogje

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

8 – Hans van der Meer – Hollandse velden

Tags

boeken, sportboeken

Het duurste boek dat ik ooit had gekocht, op dat moment. Met afstand. Mijn kast stond vol met opruimingsbakboeken, ramsj en tweedehandsjes, want ja, lezen wilde ik. Toen zag ik dit staan in de kast bij Broekhuis, nog in het oude pand. En ik hoefde maar seconden te bladeren, dit was iets bijzonders. Het normale bijzonder gemaakt. Er stonden gewoon velden in, waar ik zelf was geweest, waar ik zelf had gespeeld. Op een andere ochtend had ik zelf op de foto kunnen komen, als die fotograaf met zijn keukentrapje toevallig dat veld had gekozen.

Hans van der Meer werd mijn fotoheld. Ik eerde (en eer hem nog steeds), via de slechte (en niet toepasselijke) woordgrap Van der Meest. Sinds dit boek, probeer ik zelf ook foto’s te maken van velden. Na de wedstrijd op zondagochtend, als de rest van het team naar de auto loopt, nog even de tribune op de foto zetten, of even vanaf de hoekvlag het hele veld proberen in een rechthoekje te vangen. Op vakantie kijkt mijn dochter al mee. Als ze lichtmasten ziet, roept ze al dat papa een foto wil maken. Geduldig wachten ze dan in de auto als ik er om heen loop, om te kijken wat de beste hoek is.

Als je een niet-fotograaf al jaren aan het fotograferen krijgt, dan ben je een grote. Ik heb meerdere boeken van Van der Meer in de kast staan, de klassieker blijft Hollandse velden. Sloten met ballen er in. Te strakke shirts over te dikke buiken. Modder en regen. Voetbal zoals ik dat ken, zoals de meeste van ons dat kennen. Voetbal wordt gespeeld op dit soort velden, niet in stadions met sponsornamen. Wat een parel!

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit

9 – Joe McGinnis – The miracle of Castel di Sangro

Tags

boeken, sportboeken

De laatste van ‘een seizoen met..’ komt natuurlijk ook uit Italie. En ook hier weer een buitenstaander die het schreef, kan geen toeval zijn. De Amerikaan Joe McGinnis besloot om naar het kleine dorpje in het binnenland te verhuizen, toen hun dorpsclub vanuit de Serie C promoveerde naar het tweede niveau van Italie. Dit zou een bijzonder seizoen worden.

Hij zag het goed, dit werd een heel bijzonder seizoen. Een stadion had de club niet, geld nauwelijks, spelers die het niveau aankonden mondjesmaat. En daar sta je dan als schrijver. Hoe kom je aan genoeg verhalen voor een boek? Hoe snel win je het vertrouwen van de dorpsbewoners. Alleen een stapel wedstrijdverslagen is niet genoeg. Maar gelukkig voor hem gebeurt er van alles. Een stadion in het volgende dorp, maar nog niet klaar. Spelers die komen (en weer gaan), de gemeente die zich met van alles zou moeten bemoeien, maar dat niet doet, behalve dan wat ze zouden moeten laten. Grote clubs die zichzelf als Serie A club zien als tegenstander. Het werd een geweldige kroniek. Passie, corruptie, emotie, alle clichés (mafia, leven en dood) komen in de overtreffende trap voorbij. Ik zou graag zijn kunststukje een keer uit willen halen. Gewoon verlof nemen van je werk en dan een jaar in een klein Spaans of Italiaans stadje gaan wonen om zo’n schitterend boek te produceren. Ik ben gewoon jaloers.

Gerbie’s blogje

Themaweek 105: De 100 beste sportboeken ooit