Bohumil Hrabal – Zwaarbewaakte treinen
Er zijn talen waarvan ik zeker weet dat ik ze nooit zal leren, nooit zal spreken. Vaak zijn dat talen die op wereldniveau klein zijn, maar vooral erg moeilijk te leren. Er zal vast wel een slavist zijn die mij kan vertellen dat Tsjechisch best te doen, zeker in vergelijking met Urdu, Hebreeuws, Mandarijn of Japans. Maar aangezien het taalgebied zo klein is, zie ik het nut niet. Aangezien het niet alleen in mijn hoofd zit, zijn er ook weinig vertalers van dergelijke talen, met als logisch gevolg dat er ook erg weinig boeken vertaald worden naar het Nederlands. Misschien iets meer naar het Engels of Duits, desalniettemin weet ik dat ik in mijn leven weinig boeken zal lezen vanuit het Tsjechisch.
Het is geen principieel bezwaar, ik kan me best voorstellen dat er erg goede boeken worden geschreven in Praag, maar het pragmatisme en de uitputtende keuze in talen of vertalingen elders in de wereld, maakt dat dit het geval is.
Dit boek zal dus een uitzondering blijken, een speld in de hooiberg aan gelezen boeken. Hrabal wordt door velen geprezen, hij zal ongetwijfeld een van de beste schrijvers in zijn taalgebied zijn. Zonder vergelijkingsmateriaal kan ik dat onmogelijk bevestigen of ontkennen.
Zwaarbewaakte treinen speelt zich af in de tweede wereldoorlog. Op het station werken een aantal personeelsleden, duidelijk wordt dat het communisme hier een onnodige hiërarchie heeft gecreëerd waardoor er meer bureaucratie dan nodig is ontstaan. Maar tegelijkertijd zijn daar die Duitse treinen. Die treinen van de bezetters, waarvan ze weten dat er iets bijzonders mee aan de hand is. Sabotage is gevaarlijk, daarvoor kun je de kogel krijgen. Is het mogelijk om niets te doen, terwijl je weet dat er van alles misgaat in de wereld?
Het leuke van het verhaal is, dat ondanks de loodzware context van de geschiedenis, die iedereen kent, ook andere verhaallijnen zijn. Want ook zonder de Duitsers zou het niet zo goed zijn gegaan, kun je tussen de regels door lezen. En dan krijg je ook nog eens de jongeman die op een station werkt, terwijl hij liever het liefdespad zou willen bewandelen. Maar ja, die oorlog, het leven is niet eenvoudig.
Hrabal heeft in nog geen honderd pagina’s een mooi verhaal geschreven, dat humoristisch is en zwaar, dat lekker leest, maar ook tot nadenken aanzet. Knap.
Citaat: “En ik sprong van de treeplank van de laatste wagon van dat treinstel op het vijfde spoor en keek het kantoor binnen. Dienstleider Hubitschka lag met zijn benen op de seintafel te slapen. Wanneer dan opeens zo het verlangen opkomt om een tukje te doen, is het et beste om bij de eerste de beste gelegenheid in slaap te vallen.” (p.42)
Nummer: 18-023
Titel: Zwaarbewaakte treinen (Ostre Sledovane Vlaky)
Auteur: Bohumil Hrabal
Taal: Nederlands (Tsjechisch)
Jaar: 1967 (1965)
# Pagina’s: 96 (4929)
Categorie: Fictie
ISBN: nvt
Meer:
Wikipedia
Uitgelezen boeken
Lezer Jan
Hebban
Hans Moll – De hoeken van de ring