Waarom?

Tags

BlackLivesMatter, in het nieuws, politiek, Verenigde Staten

Waarom zijn er mensen die niet begrijpen dat Black Lives Matter niet impliceert dat andere levens er niet toe doen?

Waarom geven de peilingen de VVD zo veel extra zetels, terwijl vele (door sommige alle) maatregelen die ze nemen bekritiseerd worden?

Waarom is er zo veel ophef over een demonstratie in Amsterdam, terwijl in elke andere wereldstad geprotesteerd wordt en het wel over de inhoud gaat?

Waarom durven zo veel Nederlanders niet toe te geven dat institutioneel racisme in Nederland ook voorkomt, zij het dan niet zo veel als in de Verenigde Staten?

Waarom zijn er zoveel mensen die Trump prijzen, adoreren, verdedigen, terwijl ze niet in de Verenigde Staten wonen?

Waarom zijn er zo weinig Amerikanen die door de retoriek van Trump heen prikken?

Waarom komen er niet meer mensen in opstand als de vrijheid van pers in Hongarije, Turkije, Rusland, Verenigde Staten, het midden Oosten en vele andere plekken in gevaar is?

Waarom wordt de Nederlandse Publieke Omroep, met zijn vele rechtste en conservatieve omroepen als links gezien?

Waarom krijgt Halsema zo veel persoonlijke kritiek, terwijl ze dingen vergelijkbaar aanpakt als haar veelgeprezen voorganger Van der Laan?

Waarom zijn er nog steeds mensen die niet geloven dat de mensheid het klimaat beïnvloedt, terwijl 98% van de wetenschappers (99.9999% van de serieus te nemen wetenschappers) het hierover eens is?

Waarom moet elke talkshow op de Nederlandse televisie voor- en tegenstanders aan tafel zetten, terwijl het soms juist slim zou zijn om informatie te geven in plaats van discussies te genereren?

Waarom heeft Nederland nog steeds geen vrouwelijke premier gehad, terwijl te zien is dat op vele plekken waar die wel is, het een stuk beter gaat? (okay, soms niet)

Waarom worden Rutte en Dijkhof niet aangevallen als ze van mening verwisselen, terwijl andere politici meteen als draaikonten worden gezien?

Waarom is het boek van Rutger Bregman nog geen verplichte literatuur voor politici en op alle middelbare scholen?

Waarom denken vele Amerikanen nog steeds dat ‘the second amendment’ het belangrijkste grondwetartikel van hun land is, terwijl statistieken het tegendeel bewijzen?

Waarom wordt de zwartepietendiscussie nog zo vaak gevoerd door emoties, zonder rationele argumenten?

Waarom durft niemand de nuance te zoeken en te zeggen dat Halsema misschien een inschattingsfout heeft gemaakt, maar het daarna goed heeft aangepakt? Of dat ze het fout heeft aangepakt, maar toch een goede burgemeester kan zijn?

Waarom kunnen er in de VS zoveel politieagenten geweld gebruiken?

Mart Smeets – Mijn Amerika

Tags

boeken, boeken 2018, boekrecensie, lezen, Mart Smeets, reizen, Verenigde Staten

Mart Smeets – Mijn Amerika

Graag hoor ik Mart Smeets praten. Wanneer hij in zijn geheugen graaft en bij elke situatie wel een mooi verhaal weet te vertellen, dan is hij op zijn sterkst. Die verhalen doen het op papier ook goed, vandaar de twee planken met Smeetsboeken boven op zolder. En het mooie van het feit dat Smeets met pensioen is, is dat hij nu helemaal kan doen wat hij zelf wil. Niet per se een cadeauboekje dat eind november in de winkel moet liggen, waar snel even een paar stukjes voor geschreven moest worden, maar daar waar zijn hart ligt. Dat ligt in Amerika, dat zal niet onbekend zijn bij de meeste Nederlanders. En dus schrijft hij een boek over Amerika. Geen sportboek, maar een boek over alles wat in hem opkomt als we het over zijn favoriete land hebben. En dat is dus een dik boek, dat zonder enige twijfel dubbel zo dik zou kunnen zijn, wanneer we Smeets helemaal zijn eigen gang hadden laten gaan. Niet voor niets staan er op de website van de uitgever nog eens vier verhalen, die de liefhebber kan downloaden en op een schermpje kan lezen.

De hoofdstukken zijn regionaal, dat betekent dat hij per staat of streek vertelt wat hem interesseert. Daar zitten soms Wikipedia-achtige opsommingen tussen van geboorteplaatsen van beroemdheden, maar dat zij hem vergeven. Want zijn verhalen over vergeten politici, culthelden van kleine sportploegen, underground musici en beroemde sportploegen, universiteiten en sportwedstrijden zijn zonder uitzondering boeiend. Soms weet ik zelf al het een en ander, omdat ik er ooit zelf was, omdat ik er eerder over las, of omdat Smeets er zelf al eerder over schreef, maar zelfs bekende informatie is interessant.

Volgens mij zijn er weinig journalisten die het verhaal over Colin Kaepernick goed zouden kunnen uitleggen. Net zoals het muziekfestival van Monterrey de meeste Nederlanders weinig meer zegt. Kent u Wild Bill Hickok? De Memphis Pros? Heartbreak Hill? Henry David Thoreau? Smeets wel, hij schrijft er over, ik lees het graag.

Prachtig boek, ook voor de niet-sportliefhebbers erg leesbaar, pareltje in een toch al mooi oeuvre.

Citaat: “Ik heb een soms bijna maniakale interesse voor vooral de sociale leefomstandigheden van mensen uit de sport- en muziekwereld. Ik let dan op zaken als afkomst, nationaliteit, opvoeding, opleiding, geloof en levensfilosofie. Een afwijking waarmee ik niemand kwaad doe, maar die wel mijn boeken- en muziekkasten doet uitdijen en vaak flinke investeringen vraagt, maar het is mijn enige hobby.” (p.242)

Nummer: 18-026
Titel: Mijn Amerika
Auteur: Mart Smeets
Taal: Nederlands
Jaar: 2017
# Pagina’s: 384 + 89 (5570)
Categorie: Reizen
ISBN: 978-94-6297-080-9

Meer:
Aan de meet
De afrekening
Commentator
Dagboek van een sportgek
Het Dream Team
Geel
Gepakt
Helder
De Kopgroep
Het laatste geel
De Lance Factor
Netwerk
Niets is wat het lijkt
Nostalgie
De Olympische spelen
Oranje boven!
Passie
Prettig verslaafd
Prikkels
Retro
Rond de 40
Sportzomerdagboek
Sterren
Thuis in de Tour
De Tour van ‘80
De Tour wacht op niemand
Wereldtour
Zomeravondvertellingen

Themaweek 64: Meer boeken

WK Sprint 1980 (oktober 1990)

Tags

column, Mart Smeets, schaatsen, themaweek, Verenigde Staten

Een tijdje vond ik het onfatsoenlijk. Tot ik besefte dat het blad ook gewoon werd weggegooid aan het eind van de maand. Nog nam ik ‘m niet mee, maar bleef zitten in de trein op het eindstation tot het helemaal rustig was, scheurde snel de een-na-laatste bladzijde er uit en verliet de trein ook. Bijna vijf jaar volgehouden, daarna schreef DeMart niet meer in de Rails.

Themaweek 49: Mart Smeets

OJ (17): OJ’s leven

Tags

OJ Simpson, themaweek, Verenigde Staten

Ook al was hij vrijgesproken, zijn oude leven oppakken ging een stuk lastiger. Acteren kon hij niet meer, niemand wilde hem in een film. In de sport zaten ze ook niet echt te wachten op iemand die was weggekomen met moord, want dat was de gedachte die de meeste mensen toch hadden.

Geld verdienen was hoe dan ook lastig, omdat hij alles moest afdragen om zijn schuld van 33 miljoen te betalen. Langzaam maar zeker zakte hij af, drugs, vrouwen, foute vrienden, hij was niet meer de beroemdheid die overal graag gezien werd. Hij was de has been die aan lager wal was geraakt. Hij verhuisde naar Florida, in California voelde hij zich niet meer welkom. In Florida ging het van kwaad naar erger.

Themaweek 32: OJ Simpson

OJ (14): De reacties

Tags

OJ Simpson, themaweek, Verenigde Staten

De rassentegenstelling was tijdens het proces alleen maar erger geworden. Blank en zwart stonden steeds meer recht tegen over elkaar. De waarheid leek steeds meer bijzaak geworden, het winnen van de zaak werd belangrijker. En zo stonden vele Afro-Amerikanen te juichen in de straten. OJ was vrij gekomen, een brother had het gewonnen van de racistische LAPD. Dat diezelfde brother eigenlijk meer blanke vrienden had dan zwarte, was even niet belangrijk. De uitspraak werd gezien als wraak op het Rodney King verdict. Er waren juryleden die dat toegaven, jaren later.

Blanke Amerikanen konden niet geloven dat Simpson vrij was gesproken. In de overwegend blanke buurt waar hij woonde, werd hij met de nek aangekeken, was hij voor velen ineens weer de zwarte moordenaar, niet meer de gekleurde sportheld.

Rassenrellen bleven uit, al werd daar wel rekening mee gehouden voor de uitspraak.

Themaweek 32: OJ Simpson

OJ (3): Opgroeien in California

Tags

California, OJ Simpson, themaweek, Verenigde Staten

OJ groeide op in San Francisco, studeerde in Los Angeles. De stad waar veel zwarten woonden, maar waar ook de wijken bepaalden wie je was, wat je toekomst was. De tegenstellingen in de stad waren groot. In de jaren zestig waren er rassenrellen, de Watts riots, de jaren zeventig waren niet beter. De stad kwam steeds vaker in het nieuws vanwege de politie die racistisch leek te zijn.

De techniek staat niet stil, dus toen een voorbijganger filmde hoe Rodney King door meerdere agenten compleet werd afgeranseld, volgde er een rechtszaak. Toen de agenten vrijuit gingen, volgden er meer rellen. In LA heerste onder de zwarte bevolking een algemeen wantrouwen ten opzichte van de autoriteiten in het algemeen, de politie in het bijzonder.

OJ probeerde de stap te maken over de kloof. Hij studeerde aan een blanke universiteit, had blanke vrienden, liet zich zelfs niet door Muhammed Ali en andere sporters overhalen om achter de Black Power groep te gaan staan, laat staan zich aan te sluiten. Hij was al wel jong getrouwd met een zwarte dame (de vriendin van zijn beste vriend overigens), het huwelijk hield geen stand.

Themaweek 32: OJ Simpson

Geert van der Kolk – Klein Amerika

Tags

boeken, boeken 2016, boekrecensie, Geert van der Kolk, lezen, reisboek, reizen, Verenigde Staten

Geert van der Kolk – Klein Amerika

Het idee vind ik erg sympathiek. Een dorp ergens in ‘the middle of nowhere’ als onderwerp kiezen en dan in korte stukjes het dorp proberen te doorgronden, te begrijpen, te beschrijven, te voelen. Lijkt me ook een leuk project voor mezelf.

Geert van der Kolk deed het. Hij woonde in de Verenigde Staten en had als correspondent tijd en oog voor detail. Het dorpje heeft niets te maken met de drukte van New York, de cultuurshock van Los Angels, de bureaucratie in Washington DC, het is klein, zelfstandig en lijkt achter gebleven. De bewoners hebben een kleine wereld, het land is zo onmetelijk groot, velen kennen niets anders dun hun eigen omgeving.

Het lukt hem om een mooi beeld te scheppen van de inwoners. De manier waarop ze met elkaar samenleven, omgaan. Hoe iedereen elkaar kent en dat de manier van communiceren beïnvloedt, hoe meerdere figuren verder in het boek opnieuw terugkeren. Je hebt het idee dat je het dorp kent en dus is Van der Kolk in zijn opzet geslaagd. Leuk boekje.

Citaat: “In ieder geval op de 20ste en soms al halverwege de maand ging hij op de bovenste trede van de houten trap zitten en hij keek East Main Street af in westelijke richting. Zodra de postbode verscheen klom hij naar beneden, langzaam en onhandig, maar met haast in zijn ogen en in zijn handen. ‘Is mijn cheque er al?’ vroeg hij dan. ‘Weet je ’t zeker? Heb je alle post wel bij je? Heb je wel goed gekeken? Onderop de stapel misschien? Misschien heb je je vergist bij het sorteren. Mag ik even kijken?’
De postbode legde altijd geduldig uit dat de cheques op de eerste van de maand kwamen…” (p.49)

Nummer: 16-060
Titel: Klein Amerika
Auteur: Geert van der Kolk
Taal: Nederlands
Jaar: 1988
# Pagina’s: 119 (14410)
Categorie: Reizen
ISBN: 90-204-2333-9

Meer:
John Steinbeck – Travels with Charley
Bill Bryson – One summer
Martijn de Waal – Toets 1 voor paradijs
Stephen Fry – In America
Bill Bryson – Notes from a big country
Bill Bryson – A walk in the woods
Bill Bryson – The lost continent

Themaweek 31: Boeken

Michelle Obama is niet alleen de vrouw van

Tags

Michelle Obama, politiek, themaweek, Verenigde Staten

Haar man was de beste spreker die ooit in het Witte Huis woonde. Maar ook Michelle Obama kan een verhaal vertellen. Sterker nog, volgens velen werden de beste speeches tijdens de hele verkiezingscampagne gehouden door de vrouw van de zittende president. Barack Obama was terecht trots. “Raising the gene pool for your children”, was zijn mooie compliment over zijn vrouw.

Michelle Obama reageerde in oktober op opmerkingen gemaakt door Trump. En dat deed ze op indrukwekkende wijze. Helaas voor haar woont ze in een land… (laat ik mijn zin maar niet afmaken).

Themaweek 28: Inspirerende speeches

De vreemde presidentskandidaat

Tags

Gerbie vindt iets, in het nieuws, politiek, Verenigde Staten, verkiezingen

Bron: vectoropenstock.com

Volgende week zijn er verkiezingen in de Verenigde Staten.

Natuurlijk weet bijna iedereen dat Donald Trump niet geschikt is als president. Zelfs zijn eigen volgelingen weten dat. Tig keer failliet. Ongenuanceerd. Onwetend. Vrouwonvriendelijk. Xenofoob. Er is erg weinig aan hem dat presidentieel is. Het zegt veel over de poppenkast die in de VS politiek heet. Vele vreemde figuren gingen hem voor. Vele Amerikanen zijn zo teleurgesteld dat ze liever op een schreeuwende outsider stemmen dan op een beroepspolitica.

Het probleem is niet eens wie er president wordt. Dat hebben we al gezien toen Bush junior president werd (ik durf niet te schrijven: gekozen werd). Het probleem is dat de werkelijke macht bij multinationals, juristen en lobbyisten ligt. Het maakt niet zo veel uit wie er in januari de verhuisdozen mag uitpakken in het Witte Huis. De macht terughalen is door het extreme kapitalisme de grootste uitdaging voor een welwillende politicus. De meeste politici zwichten op weg daar naar toe reeds. Daar ligt het probleem.

Het zou Nederland dus sieren dat we na zeventig jaar ons niet meer verplicht voelen om de VS automatisch te volgen. Dat de Marshall hulp nu wel is afbetaald. Ook een klein land kan een eigen koers volgen. Samenwerken is prima. Blind volgen is dom.

Gerbie vindt iets. Een serie waarin ik in precies 212 woorden probeer het nieuws te duiden.

Bill Bryson – One summer America 1927

Tags

1927, Bill Bryson, boeken, boeken 2016, boekrecensie, geschiedenis, lezen, Verenigde Staten

Bill Bryson – One summer America 1927

Geen schrijver kan zo mooi honderden uren deskresearch samenvatten als Bryson, daarvan ben ik overtuigd. Zijn reisboeken waren geweldig, zonder uitzondering, maar wanneer hij een onderwerp kiest, is het ook bijna altijd raak. Dit boek is daar een goed voorbeeld van. De zomer van 1927 wordt gekozen om de ontwikkeling van de Verenigde Staten te laten zien. En wanneer je dan die stapel kranten hebt doorgelezen, dan denk je dat je er bent. Vergeet het, Bryson lukt het om er een boeiend, geschiedkundig en lezenswaardig verhaal van te maken. Doe het hem maar na.

Meer dan 600 bladzijden over een paar maanden nieuws. Hij kiest een aantal hoofdpersonen, die zien we de meeste maanden terugkomen en ondanks dat je als lezer de uitkomst vaak al weet (Charles Lindbergh en Babe Ruth zijn legenden geworden), blijf je geboeid verder lezen.

Natuurlijk is deze zomer niet compleet bij toeval gekozen. Het was de zomer dat de eerste trans-Atlantische vlucht plaatsvond. Het homerunsrecord van Babe Ruth. De zomer dat de barsten in de drooglegging van de VS zichtbaar werden. Dat Al Capone groot werd. En door deze verhalen te vertellen krijg je een geweldig tijdsbeeld. Het is meer dan die zomer, het is een decennium in vijf maanden. Een stuk geschiedenis dat veel verklaart over wat er allemaal daarna gebeurde, zoals de opkomst van de commerciële luchtvaart, de crisis van de jaren dertig en het begin van de carrière van sommige politici.

Bryson schrijft boeiend, weet via honderden bronnen een goed onderbouwd verhaal in elkaar te zetten en geeft liefhebbers nog wat tips om verder te lezen. Alsof deze dikke pil nog niet genoeg is.

Citaat: “Tarzan, as many readers will surely know already, is the story of an aristocratic English infant who is left orphaned in the African jungle and is brought up by apes. Fortunately because he is white and Anglo-Saxon, he is innately brave, strong, decisive and kind, instinctively ethical, and clever enough to solve any problem. He even teaches himself to read – quite a feat considering that he speaks no human language and doesn’t know what a book is when he first sees one. Thank goodness for racial superiority.” (p.510)

Nummer: 16-043
Titel: One summer America 1927
Auteur: Bill Bryson
Taal: Engels US
Jaar: 2013
# Pagina’s: 672 (10173)
Categorie: Geschiedenis
ISBN: 978-0-552-77256-3

Meer:
Goodreads
Wikipedia
NY Times
Telegraph
Guardian

Meer Bryson op gerbie.nl:
The life and times of the Thunderbold Kid
Notes from a big country
A short history of nearly everything
African diary
A walk in the woods
Made in America
Down under
Notes from a small island
The lost continent
At home

Om bestwil?

Tags

in het nieuws, krant, leger, politiek, Verenigde Staten, vrijheid van meningsuiting

In het Engels noemen ze het een white lie. Een leugentje om bestwil. Volgens mij is dat een leugen om de ander te sparen, om het niet erger te maken.

In een hoekje van de krant lees ik bijgaand bericht. Stelt weinig voor. Met moeite tien regeltjes. Maar er is zoveel fout met dit bericht. De Amerikaanse rechtbank stelt namelijk dat je mag liegen om er zelf beter van te worden. Tenminste zo lees ik het. Is dan het hek niet van de dam? Is dan de basis niet onder diezelfde rechtspraak weggeslagen? Vrijheid van meningsuiting is een groot goed. Maar die is weinig waard wanneer een leugen gelijk gesteld wordt met een mening.

Leeg, leger, leegst.

John Steinbeck – Travels with Charley

Tags

boeken, boeken 2016, boekrecensie, John Steinbeck, lezen, reisboek, reizen, Verenigde Staten

John Steinbeck – Travels with Charley

De amateurhistoricus Geert Mak schrijft leuk. Dus toen hij een boek uitbracht dat Reizen zonder John heette, was ik meteen geïnteresseerd. De inspiratiebron wilde ik dus eerst lezen. Het bleek dit boek te zijn. Mak reisde decennia later de route van Steinbeck, op dezelfde manier, om te kijken of het boek nog klopte. Dus als ik Mak wil lezen, moet ik eerst dit boek hebben gelezen, vond ik eigenlijk.

Ooit las ik voor mijn boekenlijst zijn bekendste boek. Niet dat ik me daar drie decennia later iets van kan herinneren. Toch dook ik met prettige anticipatie in dit boek. Het viel me niets tegen. Naast een mooi reisverhaal is dit boek ook een prachtige tijdsgeestduider. De schrijver laat zijn vrouw achter en begint aan een reis door smalltown America. Hond Charley op de passagiersstoel voor gezelschap, een soort van zelfgebouwde cabine achter op, voorloper van de later populaire campers.

De kleine dorpjes blijken de moeite te zijn. Dit is het America zoals het toen leefde. Niet de steden bepalen de cultuur, maar de dorpen. Mede dankzij Charley heeft hij snel aanspraak, anders is er onderweg altijd wel een diner waar hij kan ontbijten, lunchen, dineren of gewoon een kop koffie scoren, waar hij lokale bevolking tegenkomt, al is het maar personeel dat uit hoofde van functie wel met hem moet praten.

Hoe leuk ik het ook vond om te lezen over zijn reis, ik had het wel logisch gevonden om een (of zelfs een aantal) kaart in het boek op te nemen. Even kijken hoe hij gereden is, waar hij ook al weer was. Ongetwijfeld was daarop ook uitgekomen dat hij aan het begin van zijn reis overal stopte, alles interessant vond, maar tegen de tijd dat hij op de weg terug naar huis was – ondanks dat hij zijn vrouw onderweg al had gezien – minder moeite deed om alles te bekijken, te begrijpen. Hij ziet zelfs op tegen Texas, alsof hij er eventjes met een boog omheen kan rijden.

Al met al, gezien de tijd waarin het boek verscheen, een erg goed boek. Een klassieker. Ik snap dat Mak geïnspireerd raakte. Al moet ik ook zeggen dat de volgende generaties reisschrijvers het origineel snel overtroffen.

Kortom, op zoek naar het boek van Geert Mak nu.

Citaat: “Roots were in ownership of land, in tangible and immovable possessions. In this view we are a restless species with a very short history of roots, and those not widely distributed. Perhaps we have overrated roots as a psychic need. Maybe the greater the urge, the deeper and more ancient is the need, the will, the hunger to be somewhere else.” (p.104)

Nummer: 16-039
Titel: Travels with Charley
Auteur: John Steinbeck
Taal: Engels US
Jaar: 1962
# Pagina’s: 277 (8802)
Categorie: Reizen
ISBN: 978-0-14-005320-3

Meer:
Wikipedia
Wikibooks
Goodreads
The Atlantic (review)
Hele boek (pdf)
Geert Mak

Themaweek 10: Meer boeken

Martijn de Waal – Toets 1 voor het paradijs

Tags

boeken, boeken 2016, boekrecensie, lezen, Martijn de Waal, reizen, sociologie, Verenigde Staten

Martijn de Waal – Toets 1 voor het paradijs

Ooit was hij er uitwisselingsstudent, op zijn zestiende. Jaren later gaat hij terug als reporter, om het land beter te leren begrijpen. Aan zijn contacten heeft hij minder dan hij hoopte. Zij zijn redelijk opgeleid, kijken weinig televisie en weten wat er in de wereld gebeurt. Maar de interessante gesprekspartners zijn juist degenen die daadwerkelijk denken dat de VS het centrum van de wereld is. Het beste land ooit. De mensen met zelfvertrouwen, zonder geldige reden voor dat vertrouwen. Zo bezoekt hij studentenkampioenschappen notuleren, spellen, vergaderprotocollen, CV, sollicitatiegesprekken en wat er nog meer gedaan wordt, waar zestienhonderd studenten wordt verteld dat ze ‘somebody special’ zijn. Mijn eerste associatie was toch Life of Brian, Pythonkenners weten waar ik op doel.

De Waal bezoekt San Francisco, Las Vegas, Sillicon Valley, Phoenix. Hij gaat naar een highschool reünie. Spreekt met toekomstige miljonairs. Bezoekt Burning Man. Alles wat hij doet wekt verbazing op. Bij hemzelf, bij de lezer. Het hele referentiekader van de doorsnee Amerikaan blijkt zo anders dan hij zich herinnerde, dan wat wij kennen, dat maakt het lezen de moeite waard.

Maar, dit schrijvende, een aantal maanden nadat ik het las, merk ik ook dat veel niet is blijven hangen. Dat ik bladerend soms een ‘o, ja’ slaak, maar net zo vaak verbaasd ben over wat ik niet meer weet. Het is een verzameling artikelen, maar de eenheid is niet altijd even duidelijk. Het is een leuk tijdsbeeld, geschreven net voor en net na de millenniumwisseling.

Citaat: “Dit is het land waar iets pas bestaat als het op televisie gebeurt. Ik herinner mij hoe ik een keer langs een demonstratie van een vakbond fietste. Een groepje van nog geen twintig demonstranten liep rondjes over de stoep, riep leuzen en stak borden met eisen de lucht in. De demonstranten liepen steeds vijftien meter heen en dan weer vijftien meter terug. Het zag er rommeling en onbelangrijk uit. Totdat ik ’s avonds het televisienieuws zag. De vijftien meter die de twintig demonstranten aflegden, vulden het beeld precies. Het zag er nu indrukwekkend uit.” (p.22)

Nummer: 16-019
Titel: Toets 1 voor het paradijs
Auteur: Martijn de Waal
Taal: Nederlands
Jaar: 2013
# Pagina’s: 165 (4771)
Categorie: Non fictie
ISBN: 978-94-622-5052-9

Meer:
Martijn de Waal.nl
Goodreads
NRC
Fosfor

Themaweek 10: Meer boeken

Solomon Northup – 12 jaar slaaf

Tags

boeken, boeken 2016, boekrecensie, lezen, slavernij, Solomon Northup, Verenigde Staten

Solomon Northup – 12 jaar slaaf

Het zal je gebeuren. Je woont in een land waar op sommige plekken de slavernij is afgeschaft, op andere niet. Op een dag word je ontvoerd, vervoerd en verkocht en begint je leven als slaaf. Pas na 12 jaar ben je weer vrij. Het overkwam Solomon Northup.

Zijn memoires werden in de negentiende eeuw al uitgegeven, maar bleven relatief onbekend. Meer dan een eeuw later werd het boek verfilmd, zelfs toen had het grote publiek geen idee. Pas toen in 2013 weer een film werd gemaakt en deze zelfs Oscars won, toen werd de wereld wakker.

Op mijn E-reader stond het boek al een tijdje, mijn scepsis zat vooral in het feit dat een Hollywoodfilm gebaseerd op ware gebeurtenissen achteraf vaak niet zo waar blijkt te zijn. Fictionaliseren. Fictie is niet erg, sterker nog, mijn favoriete genre. Maar voor het grote publiek is het verhaal blijkbaar beter als het op een waar gebeurd verhaal is gebaseerd.

Al snel kwam mijn scepsis in het boek terug. In het derde hoofdstuk wordt Salomon wakker na te zijn ontvoerd en ziet hij door een klein beetje licht een vertrek. Hij beschrijft dit vertrek minutieus. Zo veel details, anderhalve pagina lang. Op dat moment realiseer ik me dat dit boek pas geschreven kan zijn na zijn vrijlating. Het gaat dus om een herinnering van meer dan twaalf jaar eerder. Al die details zijn blijven hangen? En zo precies kun je ze beschrijven. Zelfs er van uitgaand dat de schrijver heeft leren lezen en schrijven in zijn jeugd, hij was niet hoogopgeleid, niet gewend aan schrijven. Sterker nog, meer dan twaalf jaar mocht hij zeker niet schrijven. En dan schrijf je meteen een boek dat met zo veel gevoel, zo veel oog voor detail op papier komt en anderhalve eeuw later alsnog een bestseller wordt? Sorry, ik geloof het niet.

Best jammer, want als ik het boek an sich had gelezen, had ik me misschien best kunnen inleven in de hoofdpersoon, meeleven met de ellende die hij meemaakte. Maar continu zat dat stemmetje in mijn hoofd. ‘Het moet echt lijken, maar dat kan het niet zijn’. Dat stemmetje dat me ervan weerhield om op te gaan in het boek, zoals vele miljoenen dat al wel deden.

Dat stemmetje negerend kreeg ik een goed beeld van het leven halverwege de negentiende eeuw in het zuiden van de Verenigde Staten. De gescheiden wereld van de blanken en de slaven. De maatschappij zoals die toen was, waar het land nu nog steeds de gevolgen van voelt. Het is een signaal over hoe slecht de mens kan zijn, hoe gemeen, hoe onmenselijk. Je mensbeeld verandert onvermijdelijk, zelfs een optimist zou er pessimistisch van worden.

Geen slecht boek dus, verre van. Relevante literatuur. Maar dat stemmetje in mijn hoofd, het boerenbedrog, gaat maar niet weg. Jammer.

Citaat: “Zijn meesteres gaf hem een Bijbel, die hij met zich mee nam naar zijn werk. Al zijn vrije tijd gebruikte hij om erin te lezen, al kostte het hem grote moeite om enig deel ervan te begrijpen. (…) Blanken die de molen bezochten merkten Sams vroomheid geregeld op, en meestal leidde dat tot de opmerking dat een man als Ford, die zijn slaven toestond Bijbels te hebben, ‘niet geschikt was om nikkers te houden’. “ (p.135/463)

Nummer: 16-014
Titel: 12 jaar slaaf (orig.: 12 years a slave)
Auteur: Solomon Northup
Taal: Nederlands (Engels)
Jaar: 2014 (orig.: 1853)
# Pagina’s: 318 (3397)
Categorie: Biografie
ISBN: 978-90-254-4360-3

Meer:
IMDB
Wikipedia
Archive.org (het hele boek)
Facebook
Solomon Northup