Tag Archief: onderwijs

Gerwin van der Werf – De droomfabriek

22 donderdag sep 2022

Posted by in Uit de school geklapt, Boekbesprekingen 2022

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , , ,

Gerwin van der Werf – De droomfabriek

Schrijven over onderwijs is volgens mij niet eenvoudig. Iedereen heeft ooit op school gezeten. Iedereen heeft kinderen in het onderwijs. Iedereen heeft een mening over het onderwijs. Helaas is die mening bijna nooit gebaseerd op de realiteit, wordt het niet al te vaak gehinderd door echte kennis. Als zijinstromer denk ik zo langzamerhand mee te mogen praten, maar tegelijkertijd realiseer ik me des te beter dat ik erg weinig weet over het basisonderwijs, over het voortgezet onderwijs, over het hoger onderwijs. Zelfs het MBO, waarin ik me al ruim twee decennia beweeg, is zo gevarieerd, zo vaak vernieuwd, aangepast, wordt op zo veel plekken op verschillende manieren aangeboden, oordelen is erg lastig.

De roman is dan de beste manier om daadwerkelijk iets te zeggen. Je hoeft geen pamflet te schrijven, geen mening te verwoorden, maar je visie, je mening, je frustratie kan in het verhaal mooi naar boven komen. Voor de goede lezer is het verhaal veel meer dan dat. Dat betekent ook per definitie dat het verhaal gelaagd moet zijn, dat de onderliggende boodschap wel moet schreeuwen van tussen de regels door. Ga er maar aan staan. Daardoor geloof ik dat er maar erg weinig goede boeken zijn geschreven over het onderwijs.

Van der Werf doet een goede poging, in dit verhaal over beginnend docente Josie. Ze begint op een VMBO, natuurlijk in een niet zo goede buurt. Een Vogelaarwijk, een probleembuurt, noem het zoals je wil. Ze geeft wiskunde aan een derde klas en wat eerste klassen. Die laatste staan er gewoon voor de vorm soms even tussendoor, maar die zijn er alleen maar om te laten zien dat een docent niet kan leven van les geven aan een enkele klas. Het gaat om die derde klas, vooral om hoe een beginnend docente moet om zien te gaan met een stelletje pubers dat van alles aan het hoofd heeft, al is school daar niet bij.

De beschreven leerlingen zijn allemaal erg stereotype. De jongen van het kamp. De Poolse druktemakers. De Noord-Afrikaanse probleemgevallen. Het meisje met de hoofddoek dat wel haar best doet. Alsof het boek geschreven is als een script voor een televisieserie. De school wordt bijzaak, het lesgeven is een katalysator voor het verhaal, waarin veel herkenbare figuren gecast kunnen worden.

Zelfs de collega’s van Josie komen nauwelijks in het verhaal voor. Buiten de conciërge en de bevlogen schoolleider komen we maar twee andere docenten tegen. Geen vergaderingen, geen informele gesprekken met andere collega’s, nee, het gaat om Josie en haar problemen. Daar waar zij zelf het idee heeft dat ze er niets van kan, lijken zowel de derde klas als de paar collega’s die we wel kennen haar allemaal te gek te vinden, al weet Josie niet omdat ze blij zijn dat ze niet binnen een week gillend is weggerend.

De belangrijkste bijfiguur is Carmen. Achter in de derde klas, druk bezig met allerlei zaken, maar liever niet met school, blijkbaar wel erg populair op Instagram. Het hele verhaal draait om de botsingen tussen Josie en Carmen. De confrontaties, de gesprekken, de toenadering, de band. Meer dan wat er in de klas gebeurt, meer dan wat er op de school gebeurt, is dit het verhaal van Josie en Carmen. Hoe verder je in het verhaal komt, hoe minder het met onderwijs te maken heeft. De school was een inleiding, het draait om de 15-jarige puber met een beroerde thuissituatie en de twee keer zo oude beginnend docent met de gouden lepel. Tegenstelling, maar toch ook weer niet. Zonder spoiler alert kan ik niet veel meer vertellen, al is het redelijk voorspelbaar hoe het zich ontwikkelt.

Daarmee is de droomfabriek nog steeds niet het boek over het onderwijs dat ik hoopte. Je hebt ook geen moment het idee dat Josie, die zich op een of andere manier elke keer marginaal verbetert als docente, over een paar jaar nog steeds voor de klas staat. Geen moment gaat het over andere klassen, de conciërge en de schoolleider blijven oppervlakkig. Resultaat is een lekker boek om te lezen, uit in een paar leessessies, maar toch een onbevredigend gevoel na het voorspelbaar eind.

Nummer:            22-055

Titel:                   De droomfabriek

Auteur:               Gerwin van der Werf

Taal:                   Nederlands

Jaar:                   2022

# Pagina’s:          287 (12665)

Categorie:           Fictie

ISBN:                 978-90-254-7241-2

Meer Droomfabriek:

Hebban

Tzum

Scholieren

Meer onderwijsboeken op gerbie.nl:

Leo Prick – Onderwijs op de divan

Eefje Pleij – Juf met staarten

Theo Thijssen – De gelukkige klas

Jacques Vriens – Is de klas nog wel zo gelukkig?

Laat eens wat van je horen (130-132)

30 donderdag dec 2021

Posted by in Laat eens wat van je horen

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , , , , ,

Citaten uit kranten en tijdschriften die ik de afgelopen jaren de moeite vond.

130:

Neem die keer in 1940 dat George Orwell Mein Kampf van Adolf Hitler besprak. Iedereen die Hitler zo lang achtenswaardig bleef vinden, had op basis van dit boek al beter moeten weten, sneerde Orwell. Vervolgens fileerde hij de psychologie van het nazisme. Zonde van de tijd? Lijkt me niet. Had Orwell alleen boeken besproken die hij goed vond, was dit stuk er nooit gekomen. En, stelt hij: als je een thriller en een toneelstuk van Shakespeare allebei goed noemt, wat betekent ‘goed’ dan nog? Genoeg boeken die je kunt negeren. Maar het criterium voor een bespreking is of het boek ertoe doet of niet, en niet of het goed of slecht is. Een goede tuinman besteedt zijn tijd ook aan onkruid.

Thomas Heij, december 2020

131:

Daarom begrijp ik Trump als hij zegt dat hij niet kan geloven dat Biden gewonnen heeft. Hij gelooft het werkelijk niet. Het wil er bij hem niet in dat iemand op een eerlijke manier aan een overwinning komt. Wie dat wel voor mogelijk houdt, is voor hem een naïeve idealist, een linkse zwetser. Er moet geknoeid zijn, want knoeien doe we allemaal, hij is er zelf schatrijk mee geworden.
Trump is het vleesgeworden cynisme. Dat maakt hem sterk, maar ook zwak. In zijn tunnelvisie verkijkt hij zich op mensen die op een andere manier in het leven staan. Omdat hij er bij voorbaat van uitgaat dat ook die mensen niet integer zijn, maakt hij grote fouten.

Frits Abrahams, NRC, januari 2021

132:

De neergang van het lezen is niemands individuele schuld. Maar het moet op scholen en pabo’s gebeuren: meer lesuren, meer prioriteit, meer urgentie, hogere eisen. Een basisschoolleraar die niet leest, is als een dierenarts die een hekel heeft aan dieren of een piloot die niet graag vliegt. Lezen is het belangrijkste vak op school, geen keuzemodule.

Aleid Truijens, Volkskrant, 16 maart 2021

Aanrader: Klassen

25 maandag jan 2021

Posted by in Gerbie's Recensies Televisie, Uit de school geklapt

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , ,

De afgelopen weken ontzettend genoten van de serie Klassen. Mocht u dat nog niet gedaan hebben, om welke al dan niet goede reden, doe dat alsnog. Vast wel ergens te vinden via NPO Plus/Start of hoe dat tegenwoordig heet.

Een schooljaar lang volgden de documentairemakers kinderen, in groep 8 of net daarna. Hoe gaat het met het onderwijs in Nederland? Het is de makers gelukt om goed te laten zien dat kansenongelijkheid in Nederland nog steeds een groot probleem is. Waar op de ene school de leerlingen teleurgesteld zijn met een havo/vwo-advies, waren op de andere school de juffen al blij dat de kinderen überhaupt op school zijn elke dag. Waar de ene middelbare school een Europees parlement als rollenspel kan organiseren, moeten mentoren van een andere school de leerlingen via leerplichtambtenaren op school krijgen, de jeugd er bijhouden terwijl ze net vast hebben gezeten.

Ster van de show was zonder twijfel Anyssa. Ze woonde bij haar grootouders, die ze qua ontwikkeling op haar 11e al voorbij was. Met een terminaal zieke opa en oma die tussendoor ook nog even ziekenhuis meepikte, was het meisje met van alles bezig, maar haar ontwikkeling op school stagneerde. Gelukkig zag haar juf de mogelijkheden van het meisje.

Een pleidooi voor een gigantische reorganisatie van ons onderwijs. Voor een minister van onderwijs met bevlogenheid in plaats van een bestuurder (ik zag wel een geschikte wethouder voorbijkomen overigens). Voor kansengelijkheid. Voor latere schoolkeuze. Tegen efficiencydenken. Tegen pusherige ouders. Tegen witte en zwarte scholen.

Schitterende serie. Kijk!

Johan Goossens – Jongens, ik wil nu toch écht beginnen

08 vrijdag nov 2019

Posted by in Boekbesprekingen 2019, Uit de school geklapt

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , , , , ,

Johan Goossens – Jongens, ik wil nu toch écht beginnen

Na het optreden van Goossens in het lokale theater, een maandje voor mijn verjaardag, kocht Yolanda dit boekje, liet het signeren en verstopte het. Maanden later kwamen we het ineens tegen. De verjaardag was al geweest. Ik kreeg het boekje alsnog.

Goossens combineerde meerdere jaren zijn optredens met het lesgeven op een ROC. Daarover mocht hij ook columns schrijven in het Parool. Dit is de tweede bundeling.

Humor en het ROC zijn een goede combinatie. Sterker nog, wanneer je er niet om kunt lachen, dan wordt het lesgeven soms wel erg lastig. Natuurlijk praat ik uit ervaring. Al zijn de lagere niveaus van het ROC in de Randstad echt een stuk lastiger dan mijn hogere niveaus in het oosten. Eerlijk gezegd denk ik dat zijn klassen soms weinig met onderwijs te maken hebben. Maar daardoor zijn de verhalen wel weer mooier, voor de cabaretier, voor de columnist een prachtige bron.

Goossens schrijft prachtige columns over zijn klassen, zeker wanneer hij in anderhalve bladzijde een student goed neerzet. Een aantal van die pareltjes staan in deze bundel. Helaas is een column iets persoonlijks. Daardoor gaan er ook meerdere columns over zijn eigen leven, over zijn relaties, zijn reizen. Ook wel leuk, maar thematisch minder passend in deze bundeling.

Citaat: “Mijn spreekbeurt gaat over die abortus. Ik ben tegen die abortus. Vanwege mijn zus. Want mijn zus had die abortus gedaan en die kan nu geen kinderen meer krijgen. En daar heb ik veel verdriet van gehad. Want je wil dat je zus kinderen krijgt, snap je? Dus daarom ben ik echt tegen, zeg maar. Ik snap ook niet waarom mensen dat doen, die abortus.” (p.74)

Nummer: 19-044
Titel: Jongens, ik wil nu toch écht beginnen
Auteur: Johan Goossens
Taal: Nederlands
Jaar: 2016
# Pagina’s: 207 (9942)
Categorie: Columns
ISBN: 978-94-004-0483-0

Meer onderwijs gerelateerde boeken:
Eefje Pleij – Juf met staarten
Theo Thijssen – De gelukkige klas
Jacques Vriens – Is de klas nog wel zo gelukkig?
Leo Prick – Onderwijs op de divan
Herman Koch – Red ons Maria Montanelli
Bert Smit e.a. – Uit de school geklapt
Johan Goossens – Wie heeft er wel een boek bij zich

Themaweek 72: Gesigneerde boeken

Laat eens wat van je horen (106-108)

04 donderdag jul 2019

Posted by in Laat eens wat van je horen

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , ,

Citaten uit kranten en tijdschriften die ik de afgelopen jaren de moeite vond.

106:

Bij aanslagen als die in Parijs wordt dan, niet in de laatste plaats door politici, gewezen op het gevaar dat onder de vluchtelingen zich ook terroristen zouden bevinden. Alsof er geen gevaar is dat onder de baby’s op een kraamafdeling in een willekeurig ziekenhuis zich geen toekomstige moordenaars, oplichters en terroristen zouden bevinden. Niet alleen is het twijfelachtig of wij de ‘barbaren’ moeten aanwijzen, zeker is dat het een illusie is dat in een wereld als de onze de ‘barbaren’ buiten de deur kunnen worden gehouden.

Arnon Grunberg, Wordt vervolgd, december 2015

107:

Around 0,5% of women consistently affirmed their status as virgins and did not use assisted reproductive technology, yet reported virgin births.

British Medical Journal, december 2013

108:

Zet het systeem op z’n kop. Flip the system. Het onderwijs moet niet top-down, maar bottom-up worden georganiseerd, we moeten toe naar een systeem van collectieve autonomie, zodat alle leraren verantwoordelijkheid voor alle leerlingen kunnen en moeten nemen. Daarin zijn docenten sterke professionals, die samen bepalen hoe het onderwijs eruitziet. En de manager? Die hoeft zich alleen nog af te vragen wat docenten nodig hebben om hun werk te doen.

Jelmer Evers, Trouw, juni 2015