Tags
Leslie T. Chang – Fabrieksmeisjes
Elk kwartaal doe ik mee met een loterij via BookCrossing. Meestal verlies je dan, moet je een boek opsturen naar een van de winnaars. Winnaressen meestal trouwens. Maar vorig jaar had ik prijs en dan krijg je een aantal boeken opgestuurd. Het leuke daarvan is dat dat meestal boeken zijn, die je zelf nooit zou hebben uitgekozen. Maar daardoor kom je wel in contact met andere boeken. De zender heeft waarschijnlijk gedacht dat dit een boek voor mij is. Soms is dat zeker niet het geval, soms moet je het eerst lezen voordat je kunt oordelen.
Voor mij was dit boek de eerste dwarsligger die ik las. Voor degenen die het concept nog niet kennen: Dwarsligger. Wennen, al was het maar vanwege het flinterdunne papier. Ik heb telefoonboeken in de handen gehad met dikker papier dan dit boek. Maar eenmaal bezig, zat ik al snel in het boek, zoals dat heet. Het onderwerp is ook boeiend. Chang is opgegroeid in de VS, maar heeft Chinese familie. Haar familiegeschiedenis is lastig te vinden, daar praten ze liever niet over. Maar opgegroeid in twee culturen, tweetalig, is het voor haar wel goed te doen om eens dieper op de Chinese cultuur in te gaan, zonder haar westerse blik te verliezen. Die is ook zeker nodig, aangezien de cultuur zo anders is dat het bijna onmogelijk is om als buitenstaander de verschijnselen te duiden. De vertaalslag van Chang maakt het boek boeiend.
Hoofdpersonen zijn twee Chinese meisjes die van het platteland verhuizen naar de stad om daar in de fabriek te gaan werken, de titel gaf het al weg natuurlijk. Het verschil tussen de dorpen en de extreem snel groeiende steden is al gigantisch groot, het is niet terecht als we het hebben over ‘de’ Chinese cultuur. China is niet een land met een cultuur, het is een wereld aan verschillen. Tegelijkertijd blijft het gewoon een feit dat China vanuit Beijing bestuurd wordt en dat het hele land op dezelfde manier wordt gezien, vanuit het regime. En ook al is dat in naam nog een communistische dictatuur, het kapitalisme in de nieuwe steden heeft het al lang overgenomen. Sterker nog, het is extremer dan in de meeste kapitalistische landen.
De fabrieksmeisjes vliegen van het ene naar het andere baantje. Als je een jaar in dezelfde baan blijft hangen, doe je iets verkeerd. Je moet doorgroeien. Daarvoor moet je liegen. Elke keer weer. Je CV is belangrijk, maar kan nooit je werkelijke persoonlijkheid weergeven. Maar omdat de fabrieken toch geen tijd hebben die te lezen, laat staan te controleren, komt iedereen er mee weg. En zo heb je een baan waarin je Engels moet spreken, terwijl de cursus Engels nog in het plastic zit. Er ontstaat dus een hele industrie om de industrie heen, waarin cursussen worden gegeven die je gegarandeerd verder helpen, door mensen die zelf op dezelfde manier zich binnen gebluft hebben en dus geen idee hebben waar die cursussen over gaan. Ook het daten blijkt op dezelfde manier te gaan, bluf, wissel en lieg. Halverwege het boek heb je het idee dat de Chinezen op deze manier de wereld zo kunnen overnemen, maar dat er een wereld ontstaat waarin je niet wil leven, zo depressief word je van de slaapzalen, de mislukte cafés en de scholen, de wisselende telefoontjes en de kortdurende vriendschappen, laat staan de fabrieken.
Een keer per jaar, of zelfs minder, gaan de dames dan weer terug naar het platteland, naar hun familie, die al generaties, al eeuwen op dezelfde manier leven. Die hebben dus geen flauw idee hoe het leven is in de steden waar de dochters leven, compleet ontbrekend referentiekader. De communicatie tussen de generaties is dus zo goed als nul, aangezien ze elkaar niet begrijpen. Chang beschrijft gedetailleerd hoe de levens in elkaar zitten, probeert nog wat eigen herinneringen er in te gooien en switcht van hoofdpersoon op plekken waar ik dat niet doorhad. Waardoor ik dus weer zat te twijfelen of ik nu over Min aan het lezen was of over Chunming. En daarmee voldeed ik dus weer perfect aan het cliché van de westerling die niet de ene Chinees van de andere kan onderscheiden.
Erg interessant boek om te lezen, al had een beetje meer structuur geholpen, misschien had ik dan aan het eind niet zo’n vreemd gevoel gehad dat ik eigenlijk het hele boek niet begrepen had.
Citaat: Vanuit plichtsbesef was hij ondanks alle waarschuwingen naar de Fushun-mijn gegaan. In die laatste winternacht, toen gewapende mannen zijn trein binnenkwamen en hem met bajonetten doodstaken, werden al die opgedane kennis en al die inspanning nutteloos. Het was de grofste vorm van geweld geweest; tegen dergelijke wapens had iemands idealisme niets in te brengen. In de jaren na mijn opa’s dood stierf ook de belofte van zijn China.” (p.662)
Nummer: 16-044
Titel: Fabrieksmeisjes (Factory girls)
Auteur: Leslie T. Chang
Taal: Nederlands (Engels)
Jaar: 2008
# Pagina’s: 719 (10892)
Categorie: Non Fictie
ISBN: 978-90-498-0024-6
Meer:
8 weekly
Nu
Volkskrant
Vpro
Goodreads
