• Disclaimer
  • Mijn boeken
  • Twitter
  • Facebook
  • Goodreads
  • Instagram
  • Bookcrossing
  • Deezer
  • LiveJournal
  • Hebban
  • Boekenblogarchief
  • Linkedin
  • YouTube
  • Last.fm
  • Polarsteps
  • Tumblr
  • Spotify
  • Boekmeter
  • Pinterest
  • MySpace
  • About Me

Niets is geheel waar, en zelfs dat niet.

~ Boeken, voetbal, politiek, nieuws, reizen, onderwijs, wielrennen, kunst, foto's

Niets is geheel waar, en zelfs dat niet.

Tag Archief: Tweede Wereldoorlog

Frank Krake – De grootste bankoverval aller tijden

25 maandag apr 2022

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2022

≈ Een reactie plaatsen

Tags

Almelo, boeken, boeken 2022, boekrecensie, Frank Krake, lezen, Tweede Wereldoorlog

Met veel spektakel verscheen onlangs het nieuwste boek van Krake. Hij heeft jaren uitzoekwerk gehad voordat hij zelfs maar kon beginnen aan dit verhaal. Ik snap wel dat hij alles in eigen beheer houdt. Alleen al de opmaak van dit boek zorgt voor een geweldige toegevoegde waarde, heel veel oude foto’s, documenten en krantenknipsels maken het lezen een overweldigende ervaring. Het verhaal is natuurlijk ook spectaculair, alleen beschrijven levert al genoeg op voor de schrijver.

Het begint al ruim voor de oorlog, met een brief over een dreiging de bank in Almelo te overvallen, vooruitziende blik. Daarna bouwt het langzaam op, leren we enkele verzetshelden kennen, hun samenwerking, hun daden, inclusief het bevrijden van andere verzetslieden uit het Huis van Bewaring. Dit allemaal als inleiding, voorbode van wat gaat komen: De grootste bankoverval aller tijden.

Krake heeft nabestaanden gesproken, getuigen, heeft alle mogelijke archieven doorzocht, alle oude kranten gelezen. Dat zorgt voor een gedetailleerd verhaal, een verhaal waarin menigeen zich zal hebben ingeleefd. Het helpt voor deze Tukker natuurlijk dat ik jarenlang in Almelo heb gewerkt, zodat het goed is voor te stellen, de omgeving is bekend. En weliswaar ken ik niet alle boeren ten noorden van Almelo, maar ik kan me het redelijk voorstellen.

Geschiedschrijving van hoog niveau.

Citaat: “Langzaam trad de duisternis in. Het weinige licht dat zich door het afgeplakte spleetje van hun koplamp priemde hielp maar weinig om te zien waar ze reden. Nu werd het menens, er was geen weg meer terug.

In de Wierdensestraat zetten Derk en Douwe hun fietsen zo onopvallend mogelijk neer. Ze kenden de omgeving maar al te goed. Schuin tegenover De Nederlandsche Bank stond het statige gebouw van de Ortskommandantur, daar zat het vol met Duitsers.” (p.218)

Nummer:            22-014

Titel:                   De grootste bankoverval aller tijden

Auteur:               Frank Krake

Taal:                   Nederlands

Jaar:                   2022

# Pagina’s:          431 (3843)

Categorie:           True Crime

ISBN:                 978-90-824-7645-3

Meer:

Frank Krake – De laatste getuige

Rutger Bregman – Wat maakt een verzetsheld?

14 maandag mrt 2022

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2021

≈ Een reactie plaatsen

Tags

boeken, boeken 2021, boekrecensie, lezen, Rutger Bregman, themaweek, Tweede Wereldoorlog

Meer een flink kortverhaal dan een boek, maar goed, Bregman produceert veel kwaliteit, dus ook deze titel wilde ik tot me nemen. Meerdere manieren mogelijk. Luisteren, omdat hij het in een podcast voorlas, online omdat het op de site stond of op papier, omdat het ook als dun boekje verkrijgbaar was.

Het verhaal dat Bregman wil vertellen is het verhaal van Arnold Douwes. Een Achterhoeker die als kind van school werd gestuurd, die uit de VS werd gedeporteerd, omdat hij als communist werd gezien, maar in de tweede wereldoorlog een van de grootste verzetshelden van Nederland werd.

Het is een mooi verhaal, met de toevoeging dat het verhaal wat Bregman vertelt, zoals dat bij hem wel vaker het geval is, nooit een verhaal an sich is. Douwes was een held, maar niet omdat hij er op uit was om held te worden. Maar hij werd het wel en redde tientallen levens. Na de oorlog ging het helaas weer een stuk minder met hem. Het doel verdween uit zijn leven.

Citaat: “Andere verzetshelden werden juist geplaagd door gewetenswroeging. Zij worstelden met de vraag of ze niet meer hadden kunnen doen. Wat ook niet hielp, was dat lang niet alle Jodenredders op applaus konden rekenen na de oorlog. In Polen moesten velen emigreren omdat hun leven, door de voortwoekerende Jodenhaat, nog steeds in gevaar was.” (p.55/56)

Nummer:              21-025

Titel:                     Wat maakt een verzetsheld?

Auteur:                 Rutger Bregman

Taal:                     Nederlands

Jaar:                     2021

# Pagina’s:           72 (5086)

Categorie:            Geschiedenis

ISBN:                   978-90-8311-764-5

Meer:

Bregman, Rutger – De meeste mensen deugen
Bregman, Rutger & Jesse Frederik – Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers
Bregman, Rutger – Het water komt

Themaweek 131: E-boeken

Kees Volkers – Het verzwegen Oranje

20 maandag sep 2021

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2021, Voetbalboek

≈ Een reactie plaatsen

Tags

boeken, boeken 2021, boekrecensie, Kees Volkers, lezen, Oranje, Tweede Wereldoorlog, voetbal

De Nederlandse Sportbibliotheek is een serie boeken die ik tegenwoordig nog net niet blind aanschaf. Daarvoor moet je wel naar de krochten van het internet of naar tweedehandsboekenzaakjes, want er komen geen nieuwe meer uit. Zo nu en dan schaf ik er nog wel eens een aan.

Volkers dook de archieven in en vond veel over voetbal tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit was niet het officiële Nederlandse elftal, maar wel een belangrijk stukje vaderlandse geschiedenis. Nederlandse voetballers die tewerkgesteld waren in Duitsland speelden wedstrijd tegen Franse, Vlaamse en Poolse arbeiders, maar ook tegen Duitse teams.

Het is een erg interessant stuk geschiedenis, omdat het niet alleen over voetbal gaat, maar vooral over de tijd waarin het zich afspeelde. Hoe waren de levensomstandigheden, wie kwam er kijken, was het een voordeel als je kon voetballen, hoe ging het de spelers?

Boeiend, mooi geschreven.

Citaat: “In mei ’44 kreeg de Berlijnse combinatie onverwacht permissie voor een tweedaagse trip naar Saksen: op zaterdag moest worden aangetreden tegen Leipzig en de zondag daarop tegen Dresden. Vrijdagavond na de dagdienst vertrok men per trein naar Leipzig, waar een goed onderkomen was geregeld in een lager in de stad. Het elftal was nogal verzwakt. Zaterdag was immers een gewone werkdag en een aantal spelers was het niet gelukt om vrij te krijgen.” (p.124/125)

Nummer:            21-014

Titel:                   Het verzwegen Oranje

Auteur:               Kees Volkers

Taal:                   Nederlands

Jaar:                   1996

# Pagina’s:          167 (2576)

Categorie:           Voetbal

ISBN:                 90-6005-424-5

Meer Oranje op gerbie.nl:

Pieter Zwart – De val van Oranje

Ruud Doevendans – Tussen twee finales

Oranje in 1974

Alleen maar Oranje Mensen (Hard Gras 97)

Sarina en haar meiden (Hard Gras 126)

Hollandse school (Hard Gras 73)

Slechte verliezers

Toen we nog optimistisch waren

Meer Sportbibliotheek:

August Willemsen – De goddelijke kanarie

Tim Overdiek – Rik Smits Dunking Dutchman

Gijs Zandbergen & Jan Brouwer – Zeven meiden om verliefd op te worden

Paul Arnoldussen – Amsterdam 1928

David Endt – Gloria Victoria

Chris Willemsen – De moord op Maradona

Chris Willemsen – De moeder aller nederlagen

Ko van Geemert – Hi ha hondelul

Marcelle van Hoof – De lieverdjes

Maarten Scholten – IJskampioenen

Rik Planting – Lucky Ajax

Themaweek 116: Sportboeken

Heinrich Boll – De trein had geen vertraging

06 donderdag mei 2021

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2020

≈ Een reactie plaatsen

Tags

boeken, boeken 2020, boekrecensie, Heinrich Boll, lezen, Tweede Wereldoorlog

Heinrich Boll – De trein had geen vertraging

Een afgeschreven boek uit de bibliotheek van Diepenheim lag op een dag in mijn Minibieb. De meeste boeken die daar worden achtergelaten hebben, met alle respect, niet mijn interesse. Vaak zijn ze wel populairder dan de boeken die ik er zelf in zet, dus blijkbaar is mijn smaak elitairder, afwijkender, bijzonderder. Boll had ik nog nooit gelezen, maar dit leek me wel een boekje dat mij zou passen.

Aan de ene kant klopte dat wel, aan de andere kant kost het me maanden later, nu ik het blogje schrijf, moeite om het verhaal naar boven te halen. Waar ging het ook al weer over?

Even bladeren en het wordt weer duidelijk. Een Duitse soldaat wordt naar het oostfront gestuurd. De treinreis volgen we van begin tot eind. Hij voelt dat hij niet zal terugkeren, dat er in het oosten een zekere dood op hem wacht. Sluit vriendschap met wat andere soldaten. Observeert.

Het verhaal is traag, zoals het hoort, passend bij de dagenlange treinreis. Zijn gedachten malen door zijn hoofd, zoals dat gebeurt tijdens een reis, tijd voor contemplatie. Op het laatst gaan de soldaten nog even een stad in, maar voor het verhaal is dat, mijns inziens, niet echt meer relevant. Dat het een dun boek is ook niet, het beeld is duidelijk, de boodschap kwam over.

Citaat: “Zou de oorlog misschien heel, heel plotseling zijn afgelopen? Zou het toch nog voor dat binnenkort vrede zijn? De een of andere ramp misschien? Misschien is het goddelijke beest dood, eindelijk vermoord, of de Russen zijn misschien een offensief begonnen over het hele front en hebben alles tot ergen tussen Lemberg en Czernowicz in de pan gehakt, en de capitulatie…” (p.12/13)

Nummer: 20-119
Titel: De trein had geen vertraging (Der Zug war punktlich)
Auteur: Heinrich Boll
Taal: Nederlands (Duits)
Jaar: 1964
# Pagina’s: 111 (22908)
Categorie: Literatuur
ISBN: 90-10-01228-X

Meer:
Hebban
Scholieren

Themaweek 113: De laatste boeken van 2020

Frank Krake – De laatste getuige

22 maandag mrt 2021

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2020

≈ 3 reacties

Tags

boeken, boeken 2020, boekrecensie, Frank Krake, lezen, Tweede Wereldoorlog

Frank Krake – De laatste getuige

Een boek dat je moest lezen, zo werd vaak verteld. Het waar gebeurde verhaal van ‘de man die drie concentratiekampen en een grote scheepsramp overleefde’. Ik vond het in mijn minibieb, waar ik de gevonden meestal aan mij voorbij laat gaan. Meer dan twee jaar later ging ik dus alsnog voor de bijl, op de een of andere manier had ik ‘m bij verschijnen genegeerd.

Het verhaal over Wim Aloserij is een bijzonder verhaal. Tewerkgesteld in Duitsland, gevlucht, ondergedoken, opgepakt en een tocht langs meerdere kampen. Vreemde wereld, een verhaal dat iedereen zou moeten lezen. Een verhaal wat er gebeurt wanneer je mensen anders behandelt. Krake heeft een vlotte schrijfstijl, de opmaak van het boek met meerdere foto’s helpt ook om er snel doorheen te gaan.

En toch begint het halverwege, misschien al wel eerder, te knagen. Is dit verhaal zo uniek? Zijn er niet tienduizenden jongemannen tewerkgesteld in Duitsland? Gepakt na onderduiken? Wat mis ik dan? Wim wordt door dit boek een held gemaakt, hij heeft in ieder geval meer heldhaftigs gedaan in zijn leven dan ik ooit zal doen, geen enkele twijfel. Maar waarom eindigt zijn biografie in 1947, met een paar bladzijden over 1959 aan het eind? Is er geen les te leren, of moet ik die zelf uit het boek halen? Wat is zijn visie op de oorlog, op de daaropvolgende koude oorlog? Hoe denkt hij over het populisme van deze eeuw? Er is toch meer dan het verhaal zelf?

De cynicus in mij begrijpt het succes van dit boek. De doorsnee lezer leest een waargebeurd verhaal (“is echt gebeurd!”), kan zich even afsluiten van de alledaagse ellende, concludeert dat het nu nog wel meevalt, want ‘toen was het pas echt erg’ en gaat door met het leven. Graag had ik gezien dat er paralellen werden gevonden, dat een boek het begin is van een gedachtetocht, van meer diepgang. Volgens mij ontbreekt die hedentendage te vaak bij de gemiddelde lezer, en helaas ook bij vele schrijvers, al dan niet bewust. En dat is jammer, want een verhaal als dit zou veel meer kunnen bereiken dan alleen een tijdje op de bestsellerlijst te staan.

Citaat: “Daarnaast kreeg hij wonden op kleine wonden op beide benen. Daarop smeerde Wim dezelfde zalf als hij bij al die honderden anderen had gedaan. Het werd er in ieder geval niet slechter van. Het lukte hem om zijn gewicht rond een kilo of veertig te houden. Zijn knie en wonden hielden het goed.” (p.210)

Nummer: 20-121
Titel: De laatste getuige
Auteur: Frank Krake
Taal: Nederlands
Jaar: 2018
# Pagina’s: 391 (23321)
Categorie: Biografie
ISBN: 978-90-824-7641-5

Meer:
Hebban
Khalid Toufik
Biografieportaal

Themaweek 108: Boeken

Nico Rost – Goethe in Dachau

20 vrijdag nov 2020

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2020

≈ Een reactie plaatsen

Tags

boeken, boeken 2020, boekrecensie, Dachau, lezen, Nico Rost, themaweek, Tweede Wereldoorlog

Nico Rost – Goethe in Dachau

Verplichte literatuur volgens Eddy. En dan neem ik dat graag aan. Zware kost, niet even tussendoor lezen. Bleef dus even liggen, tot na de zomer, na de Tour. Maar toen was ik toch nieuwsgierig, al speelde het plichtsbesef van een geleend boek ook een beetje mee.

Al snel had ik door dat dit niet het boek was wat ik verwachtte. Iemand die opgesloten zit in een concentratiekamp is bezig met overleven, was mijn eerste gedachte. Rost leek vast te zitten in een goede bibliotheek. De alledaagse gebeurtenissen werden afgedaan in bijzinnetjes, de literatuur, waar hij met veel moeite altijd weer aan kwam, was het belangrijkste bestanddeel van zijn dagboeknotities. En dat leest meer als een studie, als een lijst met boeken die ik nog moet lezen, als een boekclub waar obscure schrijvers voorbijkomen, door mensen die proberen indruk te maken. En dan te bedenken dat alleen al het schrijven van dit soort notities levensgevaarlijk was. Papier was al nauwelijks te vinden, laat staan dat je erop kon schrijven, nog moeilijker om het te verbergen. Rost lukte het allemaal.

Gaandeweg begreep ik ook dat het een verdedigingsmechanisme was. Zo lang er literatuur is, is het leven niet zinloos. Wanneer je de wereld beter begrijpt omdat klassieke schrijvers je wat duidelijk maken, is zelfs een strafkamp te relativeren. (Bladzijde 77: ‘Heb hem toen uitvoerig verteld waarom ik dit dagboek zo schrijf en niet anders. Het is immers in de eerste plaats een middel om al mijn gedachten en m’n energie op de literatuur te concentreren – elke dag opnieuw als het gaat, om daardoor niet steeds aan Edith en Tijl, aan mezelf, aan eten enz. te denken. Een soort zelfverdediging dus. En tot nu toe heeft het me geholpen…’).

Dan is de continue stroom doden niet meer dan een gegeven, maar niet automatisch van toepassing op jezelf. Dan kom je schrijvers tegen die je ooit in een ander land sprak, of waar je ooit wat van had gelezen, maar die je nooit zelf had herkend, als niet iemand je had verteld dat het een schrijver was. En die iemand zei dat, omdat je zelf hele dagen bezig was met lezen, het verkrijgen van boeken, het lenen van titels.

Dus heb ik halverwege eindelijk de juiste mindset om het boek indruk te laten maken, om het proberen te begrijpen. Niet dat het ooit mogelijk is om je voor te stellen hoe het leven in een concentratiekamp is, maar juist door er niet de nadruk op te leggen, lukt het Rost om het een beetje duidelijk te maken. Hij weet ook, als vertaler, schrijver, publicist, dat ooit, na de oorlog, of hij die nu wel of niet overleeft, zijn aantekeningen gebundeld zullen worden, gepubliceerd gaan worden.

Op een gegeven moment negeer ik de bijna eindeloze reeks voetnoten (576 in totaal, bijna 3 per bladzijde), als ik meer wil weten over een bepaalde schrijver zoek ik later wel op Wikipedia. En tegelijkertijd zie ik steeds meer gebeurtenissen om de literatuur verschijnen in zijn aantekeningen. Steeds meer hoop op het einde van de oorlog, maar ook meer relativeringsvermogen. Dankzij de literatuur en de goede bewakers, waardoor hij, zelfs in deze beroerde omstandigheden, tussen de honderden doden per dag, ziet dat niet elke Duitser een oorlogscrimineel is, dat zelfs slechte mensen goede kansen hebben. Knappe observaties, die hem na de oorlog zelfs gedeeltelijk opbreken, wanneer de communistische partij in Nederland, waar hij voor de oorlog overtuigd lid van was, hem na publicatie laat vallen, omdat sommige passages niet zwart-wit genoeg zijn opgeschreven volgens hen.

Dagboeken zijn meestal niet mijn favoriete genre, maar binnen het genre is dit zeker een topper. Juist door niet de dagelijkse ellende van Dachau uitgebreid te beschrijven, juist door te relativeren terwijl het einde nog niet in zicht is, juist door de kracht van literatuur nog eens te onderschrijven, heeft Rost een gedenkwaardig oorlogsboek geschreven. Dikke aanrader!

Citaat: “Naar de andere dertig lijken keek niemand. De SS verwaardigde ze met geen blik, hoewel daar veel meer aan te zien was.
Ze waren immers uitgemergeld en broodmager. Van sommigen was de buik gezwollen en de huid al zwart; anderen zaten onder de zweren, weer anderen vertoonden aan hun benen en op hun rug flegmonen en open gaten, zo groot als theeschoteltjes. Twee misten een been, een een arm.
De SS vermoedt dat de dode man vermoord is; ze heeft daarom foto’s genomen en uitvoerig notities gemaakt.
Zijn de andere dertig soms niet vermoord?
Zijn die dan een natuurlijke dood gestorven?” (p.183)

Nummer: 20-117
Titel: Goethe in Dachau
Ondertitel: Dagboek 1944-1945
Auteur: Nico Rost
Taal: Nederlands
Jaar: 1948
# Pagina’s: 272 (22652)
Categorie: Dagboek
ISBN: 978-90-816628-8-8

Meer:
Wikipedia
Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse letteren
Hebban
Verzetsmuseum

Themaweek 100: Nog meer boeken

Takis Würger – Stella

10 maandag jun 2019

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2019

≈ Een reactie plaatsen

Tags

Berlijn, boeken, boeken 2019, boekrecensie, lezen, Takis Würger, Tweede Wereldoorlog

Takis Würger – Stella

Een boek dat spraakmakend is, altijd leuk. In Duitsland waren de recensenten vernietigend, maar wanneer je kijk naar de doorsnee lezer, dan zie je dat het goed tot zeer goed wordt ontvangen. Kan een enkel boek dat waarmaken? Het blijkt. Waar ligt de waarheid? In het midden, of heeft een groep het boek niet begrepen? Maar een manier om er achter te komen, zelf lezen dus. Gelukkig kreeg ik die kans via Hebban.

Het dilemma wordt op de achterzijde al uitgelegd, een duidelijk gegeven voor een roman. Een liefdesroman, in Berlijn 1942. De jonge Zwitser, van goede komaf, was gefascineerd door de stad en reist er naar toe. Ook best een vreemde uitgangssituatie natuurlijk, aangezien heel Europa ondertussen best wist wat er gebeurt in Duitsland. En om nou van het enige land dat geen directe partij is naar de veroorzaker van de oorlog te reizen, klinkt niet echt logisch.

Friedrich komt aan in Berlijn en valt meteen voor de mysterieuze Kristin. Hun relatie is vreemd, elke nacht gaat zij naar huis, overdag bezoekt zij hem in zijn hotel. Maar het gaat er uiteindelijk om wat ze tussendoor doet.

Kristin blijkt te liegen. Ze heet eigenlijk Stella, is van joodse komaf en bluft zich door het Berlijnse leven. Dat is niet eenvoudig. En ten koste van wat? De waarheid? Het is niet de enige leugen. Om te overleven moet Stella andere joden verraden. Ze is dus informant van de Duitsers. Friedrich weet niet wat hij moet doen, maar is hopeloos verliefd en kan dus niets anders doen dan blijven hangen in Berlijn en wachten wat er gebeurt, zij bepaalt de toekomst, niet hij. Halfslachtig stelt hij nog wel voor om naar Zwitserland te verhuizen, hij heeft een paspoort tenslotte. Het lukt niet. Want hoe langer het duurt, hoe meer het er op lijkt dat Stella bewust kiest voor dit leven. Is het wel noodzaak? Overlevingsdrang?

Würger heeft een bestaand verhaal gefictionaliseerd. Stella blijkt te hebben bestaan, na de oorlog is ze veroordeeld voor verraad. Het mooie van het boek is dat er eigenlijk weinig direct bewijs is dat ze een verraadster is, er zijn wel aanwijzingen, de logica stuurt je gedachten in een bepaalde richting, een overeenkomst met mijn favoriete oorlogsboek als tiener: De donkere kamer van Damocles. Maar door vooral door de ogen van Friedrich kijkend, moet je zelf je conclusies trekken, ongetwijfeld gevolgd door de vraag: wat zou ik doen?

Dat is meteen het sterke punt van het boek, het succes van Het Diner in een historische setting. Mensen zijn vaak niet de helden die ze zelf wel denken te zijn. De enthousiaste reacties lees ik vaker wanneer het boek gebaseerd is op de waarheid. True life stories. Voor mij geen aanbeveling, heb ik eerder over geblogd. Waarom zou je de waarheid een goed verhaal in de weg laten zitten. In dit geval zijn de erven van Stella zo boos dat er een hoop ophef ontstond toen het boek verscheen. Wordt iemand met terugwerkende kracht zwart gemaakt of is het een roman gebaseerd op de waarheid? Kan het ook allebei? Door de naam niet te veranderen en ook nog eens stukken uit procesverbalen uit het archief op te diepen, kiest Würger blijkbaar bewust voor de controverse. En dat is in mijn ogen een zwaktebod. Hij kan een mooi verhaal schrijven, daar heb ik geen twijfel over, maar is de ophef nodig of was het boek goed genoeg om zichzelf te verkopen, we zullen het nooit weten.

Citaat: “Een bewaker wilde mijn papieren zien en salueerde toen ik hem mijn Zwitserse paspoort gaf. Dat kwam vaker voor. Veel Duitsers wisten niet goed waar ze met mij aan toe waren, en aangezien het in die dagen een leven kon kosten als je de verkeerde persoon ergerde, beschermden mannen in uniform zich vaak door onderdanigheid.” (p.130)

Nummer: 19-027
Titel: Stella
Auteur: Takis Würger
Taal: Nederlands (Duits)
Jaar: 2019
# Pagina’s: 190 (5958)
Categorie: Fictie
ISBN: 978-90-5672-623-2

Meer:
Weltbild
SudDeutsche
SWR
Tzum
Volkskrant

59 – Bap – Kristallnaach

14 dinsdag mei 2019

Posted by Gerbie in Gerbie's top 212

≈ Een reactie plaatsen

Tags

Bap, Duitsland, Gerbie's top 212, geschiedenis, Kristalnacht, muziek, Tweede Wereldoorlog

Nummer  59
Artiest  Bap
Titel  Kristalnaach
Jaar  1982
Wikipedia  Kristallnaach
Website  Bap
Tekst  Songtexte

Met mijn twaalf jaar wist ik niet beter dan dat alle Duitsers moffen waren, las ik graag boeken over de Tweede Wereldoorlog en beschouwde ik 1974 (een wedstrijd die ik niet eens mocht zien) als het vervolg van ’40-’45. Kortom, erg open stond ik niet voor een band van net over de grens.

Toch raakte de band de juiste snaar. Die neue Deutsche Welle was nog niet begonnen, maar Bap scoorde een hitje met Kristallnaach. Ik sprak eigenlijk geen Duits, verstond een beetje omdat ik op zaterdag het Duitse voetbal keek met mijn vader. Het Keulse dialect al helemaal niet. Daarbij kende ik wel wat feitjes over die verschrikkelijke oorlog, maar de nuance ging op dat moment nog compleet langs me heen.

Toch moet ik het begrepen hebben. Ik moet beseft hebben dat dit goede Duitsers waren. Dat er überhaupt goede Duitsers bestonden. Dat die Kristalnacht, waar we in Nederland nauwelijks iets van meegekregen hadden, jaren voordat de oorlog voor ons begon, een wezenlijk moment in de geschiedenis was. Een omslagpunt, de tijd waarin velen beseften dat het niet ‘allemaal wel los liep’. Dat uitsluiten slechts het begin was. Dat verschil maken tussen groepen mensen wezenlijk fout was.

Bijna veertig jaar later lijkt dit lied, over een gebeurtenis van meer dan tachtig jaar geleden, actueler dan ooit. Populisten slaan in heel Europa om zich heen. Zijn wij nu in 1932 of in 1937? Wanneer werd uitsluiting weer politiek mogelijk? Waarom zou nu niet meer hetzelfde kunnen gebeuren als destijds?

De tekst aan het eind komt nog steeds hard aan:

Wo man Hymnen auf dem Kamm sogar bläst,
in barbarischer Gier nach Profit,
“Hosianna” und “Kreuzigt ihn!” ruft,
wenn man irgendeinen Vorteil darin sieht,
ist täglich Kristallnacht

Het is nog steeds dagelijks Kristalnacht…

Gerbie’s top 212: Uitleg en regels. De volledige lijst tot nu toe: Top 212, te beluisteren via Spotify en Deezer.

Jonathan Safran Foer – Alles is verlicht

15 donderdag nov 2018

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2018

≈ 1 reactie

Tags

boeken, boeken 2018, boekrecensie, Jonathan Safran Foer, lezen, Oekraïne, Polen, Tweede Wereldoorlog

Jonathan Safran Foer – Alles is verlicht

Op je telefoon lezen is waardeloos. Schermpje voor schermpje, het schiet niet op. Het leest niet lekker. Je moet elke keer terug in het verhaal komen. Alleen heeft je telefoon een gigantisch voordeel: je hebt het kreng eigenlijk altijd bij je. En nu heb ik vaak een boek bij me, of iets te lezen in ieder geval, vaak is niet altijd. En dus zorg ik altijd dat ik een boek op mijn telefoon heb staan, voor het geval dat. Je weet nooit waar je belandt. Je weet nooit wanneer je een boek nodig hebt. En dan heb je je telefoon. Het boek moet wel aan voorwaarden voldoen. Het moet goed genoeg zijn om verder te willen lezen. Het moet licht genoeg zijn om er snel weer in te komen. Het moet memorabel genoeg zijn om weer op te pakken na een tijdje zonder, een tijd waarin je misschien wel meerdere boeken hebt (uit)gelezen.

Foer voldeed aan al deze voorwaarden. Dit boek was zijn debuut, het werd me al aangeraden tien jaar geleden toen ik zijn bekendste boek (Extreem luid & ongelooflijk dichtbij) las. Maar zoals het gaat, duurt het soms jaren voordat ik een goed advies opvolg. Foer schrijft zichzelf in het boek, al is de reis die hij maakt fictief, zijn hoofdfiguur is dan ook een fictief karakter, een schrijver van joodse komaf die Jonathan Safran Foer heet. De reis die hij maakt is een zoektocht naar zijn eigen geschiedenis. In Oekraïne gaat hij op zoek naar Augustine. Zij heeft zijn grootvader gered in de oorlog. Zonder die gebeurtenis was hij er niet geweest.

Het hele boek lopen er twee verhaallijnen door elkaar. De hedendaagse zoektocht naar overlevenden, het liefst Augustine, op het platteland van de Oekraïne, waar de schrijver als buitenstaander te maken krijgt met een gids, diens opa als chauffeur, maar vooral met leegte, met mensen die hem vreemd aanstaren en een zoektocht die gedoemd is te mislukken. Daarnaast speelt het verhaal van Trochenbrod/Trachimbrod, het oude dorp waar zijn opa vandaan kwam. Dit joodse dorp werd opgericht in 1791, maar ging ten onder door de nazi’s in 1942. Wat gebeurde er in die anderhalve eeuw? Hoe was het leven van de grootvader?

Het verhaal kent ook twee vertellers. De schrijver zelf natuurlijk, maar ook zijn Oekraïense gids, die in slecht Engels (ik neem aan dat dat het verhaal is, want krom Nederlands zal niet door de vertaler geschreven zijn, maar bewust om aan te geven dat de brieven in beroerd Engels geschreven zijn) met zijn opdrachtgever communiceert, al denkt hij dat hij goed Engels spreekt en droomt over een toekomst in de Verenigde Staten.

De afwisseling van verteller, van tijd, maakt dat het boek boeiend blijft, ook al haalt het soms de vaart er wel uit. Dat is niet erg, aangezien het plot niet zo boeiend is, als wel de weg ernaartoe. Wat dat betreft zou je het boek ook kunnen zien als het script van een road movie. Ik heb de verfilming nog niet gezien (altijd eerst het boek lezen!), maar kan me goed voorstellen dat het een soort van road movie is geworden.

Foer heeft een prachtig debuut geschreven, waarin vele lagen te lezen zijn. Onder het stukje meestal wat links naar andere recensies of andere boeken, over dit boek is extreem veel te vinden. Alleen al de Guardian schreef vijf geweldige artikelen over het boek. Via YouTube is nog meer te vinden. Niet iedereen vindt het boek goed, in Tsjechië wordt beweerd dat het boek de realiteit niet goed weergeeft. Volgens mij is het een geweldig fictief verhaal, met waargebeurde evenementen (de vernietiging van Trachimbrod door de nazi’s) als basis. Kun je dan discussiëren over kloppen of niet kloppen?

Citaat: “De treurigheid van opwinding als zeldzame fysieke toestand; de treurigheid van de behoefte om mooie dingen te maken; anustreurigheid; de treurigheid van oogcontact tijdens fellatio en cunnilingus; kustreurigheid; de treurigheid van te snel bewegen; de treurigheid van on(b)eweeglijk blijven; naaktmodellentreurigheid; de treurigheid van de portretkunst; “ (873/1129)

Nummer: 18-038
Titel: Alles is verlicht (Everything is illuminated)
Auteur: Jonathan Safran Foer
Taal: Nederlands (Engels)
Jaar: 2002
# Pagina’s: 294 (7674)
Categorie: Fictie
ISBN: 978-90-414-2194-4

Meer:
Extreem luid & ongelooflijk dichtbij
Everything is illuminated (Wikipedia)
Who is augustine?
Volkskrant
De Groene Amsterdammer
Scholieren.com
Goodreads
Guardian
Prague Post
Trochenbrod (Wikipedia)
IMDB

Themaweek 62: E-books

Bohumil Hrabal – Zwaarbewaakte treinen

21 vrijdag sep 2018

Posted by Gerbie in Boekbesprekingen 2018

≈ Een reactie plaatsen

Tags

boeken, boeken 2018, boekrecensie, Bohumil Hrabal, lezen, Tsjechie, Tweede Wereldoorlog

Bohumil Hrabal – Zwaarbewaakte treinen

Er zijn talen waarvan ik zeker weet dat ik ze nooit zal leren, nooit zal spreken. Vaak zijn dat talen die op wereldniveau klein zijn, maar vooral erg moeilijk te leren. Er zal vast wel een slavist zijn die mij kan vertellen dat Tsjechisch best te doen, zeker in vergelijking met Urdu, Hebreeuws, Mandarijn of Japans. Maar aangezien het taalgebied zo klein is, zie ik het nut niet. Aangezien het niet alleen in mijn hoofd zit, zijn er ook weinig vertalers van dergelijke talen, met als logisch gevolg dat er ook erg weinig boeken vertaald worden naar het Nederlands. Misschien iets meer naar het Engels of Duits, desalniettemin weet ik dat ik in mijn leven weinig boeken zal lezen vanuit het Tsjechisch.

Het is geen principieel bezwaar, ik kan me best voorstellen dat er erg goede boeken worden geschreven in Praag, maar het pragmatisme en de uitputtende keuze in talen of vertalingen elders in de wereld, maakt dat dit het geval is.

Dit boek zal dus een uitzondering blijken, een speld in de hooiberg aan gelezen boeken. Hrabal wordt door velen geprezen, hij zal ongetwijfeld een van de beste schrijvers in zijn taalgebied zijn. Zonder vergelijkingsmateriaal kan ik dat onmogelijk bevestigen of ontkennen.

Zwaarbewaakte treinen speelt zich af in de tweede wereldoorlog. Op het station werken een aantal personeelsleden, duidelijk wordt dat het communisme hier een onnodige hiërarchie heeft gecreëerd waardoor er meer bureaucratie dan nodig is ontstaan. Maar tegelijkertijd zijn daar die Duitse treinen. Die treinen van de bezetters, waarvan ze weten dat er iets bijzonders mee aan de hand is. Sabotage is gevaarlijk, daarvoor kun je de kogel krijgen. Is het mogelijk om niets te doen, terwijl je weet dat er van alles misgaat in de wereld?

Het leuke van het verhaal is, dat ondanks de loodzware context van de geschiedenis, die iedereen kent, ook andere verhaallijnen zijn. Want ook zonder de Duitsers zou het niet zo goed zijn gegaan, kun je tussen de regels door lezen. En dan krijg je ook nog eens de jongeman die op een station werkt, terwijl hij liever het liefdespad zou willen bewandelen. Maar ja, die oorlog, het leven is niet eenvoudig.

Hrabal heeft in nog geen honderd pagina’s een mooi verhaal geschreven, dat humoristisch is en zwaar, dat lekker leest, maar ook tot nadenken aanzet. Knap.

Citaat: “En ik sprong van de treeplank van de laatste wagon van dat treinstel op het vijfde spoor en keek het kantoor binnen. Dienstleider Hubitschka lag met zijn benen op de seintafel te slapen. Wanneer dan opeens zo het verlangen opkomt om een tukje te doen, is het et beste om bij de eerste de beste gelegenheid in slaap te vallen.” (p.42)

Nummer: 18-023
Titel: Zwaarbewaakte treinen (Ostre Sledovane Vlaky)
Auteur: Bohumil Hrabal
Taal: Nederlands (Tsjechisch)
Jaar: 1967 (1965)
# Pagina’s: 96 (4929)
Categorie: Fictie

ISBN: nvt

Meer:
Wikipedia
Uitgelezen boeken
Lezer Jan
Hebban

← Oudere berichten
Follow Niets is geheel waar, en zelfs dat niet. on WordPress.com

Nu te lezen op dit blog:

  • Tommy Wieringa – Dagboek van een jaar 19 mei 2022
  • 1 – World Party – Ship of Fools 17 mei 2022
  • Voorbeeldfunctie 14 mei 2022
  • Laat eens wat van je horen (133-135) 12 mei 2022
  • Volgende week eindelijk: De nummer een 10 mei 2022
  • Anton Slotboom – Wij, Spartanen 7 mei 2022
  • Crypto is het nieuwe piramidespel 5 mei 2022
  • De nummer een? 3 mei 2022
  • Lingsfort 30 april 2022
  • 2 – Lenny Kravitz – Let love rule 26 april 2022
  • Frank Krake – De grootste bankoverval aller tijden 25 april 2022
  • Büch over voetbal 23 april 2022
  • Joggen of sjokken? 21 april 2022
  • 3 – The Cult – She sells sanctuary 19 april 2022

Recente reacties

Tommy Wieringa – Dag… op Tommy Wieringa – Een mooie jon…
Tommy Wieringa – Dag… op Tommy Wieringa – De heilige…
Tommy Wieringa – Dag… op Tommy Wieringa – Dit zijn de…
Tommy Wieringa – Dag… op Tommy Wieringa – Alles over…
1 – World Part… op Gerbie’s top 212: De…
1 – World Part… op Gerbie’s top 212
1 – World Part… op Gerbie’s top 212
1 – World Part… op 111 – Robbie Williams…
Bas de Jong op De nummer een?
Anton Slotboom – Wij… op Anton Slotboom, Roger Rossmeis…
Atthesea op De nummer een?
Bas Pool op De nummer een?

Mijn laatste tweets

Mijn tweets

Categorieën

  • Boeken (1.212)
    • Boekbesprekingen 2000 (1)
    • Boekbesprekingen 2001 (1)
    • Boekbesprekingen 2002 (1)
    • Boekbesprekingen 2003 (1)
    • Boekbesprekingen 2004 (1)
    • Boekbesprekingen 2005 (42)
    • Boekbesprekingen 2006 (60)
    • Boekbesprekingen 2007 (50)
    • Boekbesprekingen 2008 (51)
    • Boekbesprekingen 2009 (55)
    • Boekbesprekingen 2010 (50)
    • Boekbesprekingen 2011 (36)
    • Boekbesprekingen 2012 (61)
    • Boekbesprekingen 2013 (76)
    • Boekbesprekingen 2014 (65)
    • Boekbesprekingen 2015 (64)
    • Boekbesprekingen 2016 (70)
    • Boekbesprekingen 2017 (67)
    • Boekbesprekingen 2018 (78)
    • Boekbesprekingen 2019 (68)
    • Boekbesprekingen 2020 (143)
    • Boekbesprekingen 2021 (73)
    • Boekbesprekingen 2022 (4)
    • Boekennieuws (76)
    • De boekenkast van.. (8)
    • NaNoWriMo (9)
  • De Recensieprins (7)
  • De Rijdende Rechter (64)
  • Elders op het web (66)
  • Fictie (8)
  • Fotooo (373)
  • Gastschrijver Peter (3)
  • Gastschrijver Yolanda (6)
  • Gerbie kijkt YouTube (147)
  • Gerbie leest Wikipedia (16)
  • Gerbie schrijft een open brief aan (9)
  • Gerbie's Lifeblog (240)
  • Gerbie's Prijsvraag (70)
  • Gerbie's Recensies Concerten (28)
  • Gerbie's Recensies Televisie (55)
  • Gerbie's Recensies Theater (7)
  • GFC (220)
    • GFC Archief (44)
    • GFC Jubileum (7)
    • Goal Columns (155)
      • Goal Johan 4 (65)
    • Goal Interviews (2)
    • Goal Reisverhalen (8)
  • Goorse vragen (150)
  • In het nieuws (200)
    • Gerbie vindt iets (15)
  • In memoriam (36)
  • Kijk nog eens (211)
  • Kunst omdat het kan (30)
  • Laat eens wat van je horen (45)
  • Lezers helpen lezers (21)
  • Muziek (342)
    • Gerbie's top 212 (219)
    • Muziek 32 songs (9)
    • Muziek column (33)
    • Muziek teksten (7)
    • Tiny Desk Concert (7)
  • Nutteloze lijstjes (30)
  • Overige columns (17)
  • Poëzie (146)
    • Beeldprikkels (6)
    • Haiku (11)
    • Poëzie (90)
    • Vergaderpoëzie (32)
  • Politiek (164)
  • Reizen (243)
    • Mensen (24)
    • Reisboeken (20)
    • Reisverhalen Gerbie on tour (24)
    • Reisverhalen Ik (17)
    • Reisverhalen Natuur (14)
    • Reisverhalen Overig (22)
    • Reisverhalen Reizen (31)
    • Reisverhalen Reizigers (27)
    • Reisverhalen Steden (57)
  • Sport (257)
    • Olympische dagboek Sydney 2000 (14)
    • Olympische Spelen Rio 2016 (6)
    • Olympische Winterspelen 2006 (19)
    • Olympische Winterspelen 2014 (12)
    • Olympische Winterspelen 2018 (18)
    • Overige sporten (21)
    • Sport Column (22)
    • Sportboek (136)
    • Sportpoëzie (2)
    • Sportwedstrijden (10)
  • Suus (108)
    • Papa Gerbie (40)
    • Suus schrijft (64)
  • themaweek (318)
  • Uit de school geklapt (91)
  • Uit het leven gegrepen (43)
  • Uncategorized (2)
  • Voetbal (702)
    • Oranje in 2006 (7)
    • Oranje in 2008 (5)
    • Oranje in 2010 (13)
    • Oranje in 2012 (13)
    • Oranje in 2014 (16)
    • Oranje in 2016 (5)
    • Oranje in 2018 (5)
    • Oranje in 2020 (9)
    • Van der Meest (135)
    • Voetbal column (63)
    • Voetbal EK 2012 (15)
    • Voetbal EK 2020 (19)
    • Voetbal over de wereld (25)
    • Voetbal WK 2010 Zuid Afrika (21)
    • Voetbal WK 2014 Brazilië (49)
    • Voetbalboek (213)
    • Voetbalfoto's (104)
    • Voetbalhelden (49)
    • Voetbalpoëzie (11)
    • Voetbalzondag (60)
  • Wielrennen (323)
    • Wielerboeken (121)
    • Wielerfoto (6)
    • Wielerhelden (9)
    • Wielerliederen (17)
    • Wielerpoëzie (92)
    • Wielerverhalen (14)
    • Wielerwedstrijden (25)
    • Wielrennen Artikelen (24)
    • Wielrennen Columns (23)
  • Z.K.V. (10)
  • Zoektermen stats (23)

Wat lees ik op dit moment?

Populaire berichten & pagina’s

  • P.F. Thomése – Ik, J.Kessels
    P.F. Thomése – Ik, J.Kessels
  • Tommy Wieringa – Dagboek van een jaar
    Tommy Wieringa – Dagboek van een jaar
  • 1 - World Party - Ship of Fools
    1 - World Party - Ship of Fools
  • De nummer een?
    De nummer een?
  • Mijn oranje
    Mijn oranje
  • Heleen van Royen – Vulpen
    Heleen van Royen – Vulpen
  • Stiekem porno lezen?
    Stiekem porno lezen?
  • Hans Fallada – Kleiner Mann, was nun?
    Hans Fallada – Kleiner Mann, was nun?
  • Jules Deelder - Spartaans gedicht
    Jules Deelder - Spartaans gedicht
  • Ronald Giphart - Troost
    Ronald Giphart - Troost

Gerbie on Facebook

Gerbie on Facebook

Het archief

  • mei 2022 (8)
  • april 2022 (16)
  • maart 2022 (30)
  • februari 2022 (28)
  • januari 2022 (26)
  • december 2021 (19)
  • november 2021 (7)
  • oktober 2021 (31)
  • september 2021 (26)
  • augustus 2021 (1)
  • juli 2021 (25)
  • juni 2021 (23)
  • mei 2021 (23)
  • april 2021 (42)
  • maart 2021 (34)
  • februari 2021 (119)
  • januari 2021 (23)
  • december 2020 (27)
  • november 2020 (30)
  • oktober 2020 (31)
  • september 2020 (31)
  • augustus 2020 (31)
  • juli 2020 (26)
  • juni 2020 (21)
  • mei 2020 (20)
  • april 2020 (22)
  • maart 2020 (31)
  • februari 2020 (28)
  • januari 2020 (17)
  • december 2019 (16)
  • november 2019 (23)
  • oktober 2019 (32)
  • september 2019 (16)
  • juli 2019 (22)
  • juni 2019 (16)
  • mei 2019 (17)
  • april 2019 (18)
  • maart 2019 (20)
  • februari 2019 (17)
  • januari 2019 (23)
  • december 2018 (14)
  • november 2018 (30)
  • oktober 2018 (31)
  • september 2018 (15)
  • juli 2018 (10)
  • juni 2018 (14)
  • mei 2018 (17)
  • april 2018 (17)
  • maart 2018 (28)
  • februari 2018 (32)
  • januari 2018 (31)
  • december 2017 (28)
  • november 2017 (30)
  • oktober 2017 (3)
  • september 2017 (1)
  • juni 2017 (15)
  • mei 2017 (16)
  • april 2017 (17)
  • maart 2017 (30)
  • februari 2017 (46)
  • januari 2017 (31)
  • december 2016 (22)
  • november 2016 (20)
  • oktober 2016 (23)
  • september 2016 (30)
  • augustus 2016 (31)
  • juli 2016 (27)
  • juni 2016 (18)
  • mei 2016 (21)
  • april 2016 (19)
  • maart 2016 (23)
  • februari 2016 (25)
  • januari 2016 (29)
  • december 2015 (21)
  • november 2015 (20)
  • oktober 2015 (18)
  • september 2015 (23)
  • augustus 2015 (22)
  • juli 2015 (26)
  • juni 2015 (22)
  • mei 2015 (23)
  • april 2015 (21)
  • maart 2015 (28)
  • februari 2015 (24)
  • januari 2015 (25)
  • december 2014 (27)
  • november 2014 (12)
  • oktober 2014 (27)
  • september 2014 (28)
  • augustus 2014 (13)
  • juli 2014 (30)
  • juni 2014 (32)
  • mei 2014 (20)
  • april 2014 (21)
  • maart 2014 (21)
  • februari 2014 (25)
  • januari 2014 (19)
  • december 2013 (20)
  • november 2013 (19)
  • oktober 2013 (20)
  • september 2013 (19)
  • augustus 2013 (19)
  • juli 2013 (19)
  • juni 2013 (29)
  • mei 2013 (29)
  • april 2013 (29)
  • maart 2013 (31)
  • februari 2013 (24)
  • januari 2013 (31)
  • december 2012 (30)
  • november 2012 (30)
  • oktober 2012 (30)
  • september 2012 (29)
  • augustus 2012 (52)
  • juli 2012 (31)
  • juni 2012 (30)
  • mei 2012 (31)
  • april 2012 (30)
  • maart 2012 (30)
  • februari 2012 (29)
  • januari 2012 (29)
  • december 2011 (2)
  • november 2011 (5)
  • oktober 2011 (26)
  • september 2011 (17)
  • augustus 2011 (15)
  • juli 2011 (26)
  • juni 2011 (29)
  • mei 2011 (24)
  • april 2011 (28)
  • maart 2011 (31)
  • februari 2011 (25)
  • januari 2011 (23)
  • december 2010 (29)
  • november 2010 (7)
  • oktober 2010 (28)
  • september 2010 (27)
  • augustus 2010 (12)
  • juli 2010 (22)
  • juni 2010 (28)
  • mei 2010 (29)
  • april 2010 (25)
  • maart 2010 (27)
  • februari 2010 (18)
  • januari 2010 (25)
  • december 2009 (29)
  • november 2009 (28)
  • oktober 2009 (24)
  • september 2009 (26)
  • augustus 2009 (20)
  • juli 2009 (18)
  • juni 2009 (24)
  • mei 2009 (25)
  • april 2009 (22)
  • maart 2009 (26)
  • februari 2009 (24)
  • januari 2009 (22)
  • december 2008 (28)
  • november 2008 (20)
  • oktober 2008 (13)
  • september 2008 (24)
  • augustus 2008 (13)
  • juli 2008 (26)
  • juni 2008 (12)
  • mei 2008 (22)
  • april 2008 (26)
  • maart 2008 (25)
  • februari 2008 (17)
  • januari 2008 (16)
  • december 2007 (25)
  • november 2007 (24)
  • oktober 2007 (20)
  • september 2007 (20)
  • augustus 2007 (7)
  • juli 2007 (9)
  • juni 2007 (5)
  • mei 2007 (19)
  • april 2007 (13)
  • maart 2007 (9)
  • februari 2007 (13)
  • januari 2007 (18)
  • december 2006 (16)
  • november 2006 (17)
  • oktober 2006 (27)
  • september 2006 (23)
  • augustus 2006 (9)
  • juli 2006 (14)
  • juni 2006 (21)
  • mei 2006 (23)
  • april 2006 (26)
  • maart 2006 (31)
  • februari 2006 (38)
  • januari 2006 (23)
  • december 2005 (26)
  • november 2005 (23)
  • oktober 2005 (21)
  • september 2005 (23)
  • augustus 2005 (3)
  • juli 2005 (14)
  • juni 2005 (19)
  • mei 2005 (15)
  • april 2005 (1)
  • maart 2005 (2)
  • februari 2005 (3)
  • januari 2005 (1)

Ajax Australië auto boeken boeken 2006 boeken 2007 boeken 2008 boeken 2009 boeken 2010 boeken 2012 boeken 2013 boeken 2014 boeken 2015 boeken 2016 boeken 2017 boeken 2018 boeken 2019 boeken 2020 boeken 2021 boekrecensie Brazilië Britse humor cabaret citaat column De Muur Duitsland fcblogbroeders fotooo Frankrijk Gerbie's top 212 Gerbie kijkt YouTube Gerbie on tour geschiedenis GFC Goal Goor Goorse vragen Hans van der Meer Hard Gras in het nieuws In Memoriam Italië Jeroen van Merwijk Kijk nog eens lezen lifeblog Mart Smeets muziek Nederlands elftal Olympische Spelen onderwijs Oranje politiek poëzie prijsvraag quote reizen Rijdende Rechter school Spanje sport sportboek sportboeken Suus themaweek Tour de France vakantie Van der Meest Verenigde Staten voetbal voetbalboek voetbalfoto voetbalzondag wielerboek Wielerpoëzie wielrennen WK 2014 YouTube Zuid Afrika

Klik hier als je een mail wilt wanneer er een nieuwe blog verschijnt.

Voeg je bij 610 andere volgers

mei 2022
M D W D V Z Z
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  
« apr    

Gerbie leest

  • Abubakari de Vries
  • At the Sea
  • Bad Tourists
  • Beggar
  • Edwin Winkels
  • Koen Schyvens
  • Rob Alberts
  • Rodzooi
  • Oudste Goorsche Tourtoto
  • Goors Nieuws
  • Sport Amerika

Bloglovin’

Niets is geheel waar, en zelfs dat niet. gerbie7's Profile Page

Blog op WordPress.com.

Privacy en cookies: Deze site maakt gebruik van cookies. Door verder te gaan op deze website, ga je akkoord met het gebruik hiervan.
Voor meer informatie, onder andere over cookiebeheer, bekijk je: Cookiebeleid
  • Volg Volgend
    • Niets is geheel waar, en zelfs dat niet.
    • Doe mee met 610 andere volgers
    • Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen.
    • Niets is geheel waar, en zelfs dat niet.
    • Aanpassen
    • Volg Volgend
    • Aanmelden
    • Inloggen
    • Deze inhoud rapporteren
    • Site in de Reader weergeven
    • Beheer abonnementen
    • Deze balk inklappen
 

Reacties laden....