Brazilië – Uruguay 1950

Tags

#ikkijkniet, boycottqatar, Brazilië, Qatar, QuitQatar, Uruguay, voetbal, WK 1950, WK 2006

De best bezochte wedstrijd ooit. Officieus waren er 199.854 toeschouwers in het Marcana stadion in Rio de Janeiro. In de praktijk waarschijnlijk nog meer. En allemaal kwamen zij om het thuisland wereldkampioen te zien worden. Het was niet de finale, zoals vaak verkeerd wordt verteld, maar de laatste wedstrijd van de finalepoule.

Brazilië had aan een gelijkspel genoeg en kwam ook op voorsprong. Zelfs de gelijkmaker was niet erg. Maar elf minuten voor het eind scoorde Uruguay nog een keer en het stadion viel stil. Wat de Brazilianen daarna nog probeerden, de eindstand stond al op het scorebord en daarmee was Uruguay weer wereldkampioen. Brazilië moest nog acht jaar wachten op hun eerste titel.

Het trauma was groot. In het stadion al pleegden twee fans zelfmoord, daarbuiten meer. Keeper Barbosa werd de rest van zijn leven als schuldige gezien door velen, hij wilde dat hij nooit keeper was geworden. De kleuren van het nationale elftal werden veranderd (van wit naar geel), nooit meer moest er nagedacht worden over deze traumatische belevenis.

#ikkijkniet (deel 43)

Uruguay eerste wereldkampioen 1930

Tags

#ikkijkniet, boycottqatar, Qatar, QuitQatar, Uruguay, voetbal, WK 1930

Omdat Uruguay op de Olympische Spelen van zowel 1924 als 1928 goud won, mocht het het eerste Wereldkampioenschap organiseren. In 1930 was het zo ver.

In Europa zat niemand te wachten op de lange bootreis, op de dag van de deadline had geen enkel Europees land zich ingeschreven. Kon het eerste WK wel zonder Europese teams? De grote baas zelf, Jules Rimet, bemoeide zich er persoonlijk mee. Uiteindelijk deden 4 Europese landen mee. De finale ging tussen de buurlanden Uruguay en Argentinië, de gastheren wonnen met 4-2 en mochten zich de eerste officiële wereldkampioen noemen.

#ikkijkniet (deel 34)

Carolina Trujillo – Vrije radicalen

Tags

boeken, boeken 2020, boekrecensie, Carolina Trujillo, lezen, Uruguay

Carolina Trujillo – Vrije radicalen

Regelmatig is haar verhaal in Hard Gras het beste verhaal, de link met voetbal is soms erg dun. Maar ze kan zo mooi schrijven, net als de redactie van HG vind ik dat bijzaak. Tijd voor een echt boek.

Ik wist niet dat ze begin deze eeuw ook al meerdere boeken had geschreven, dit was de bekendste titel die ik tegenkwam. Deze zomer was het een van de eerste boeken die uit de kast werd getrokken toen ik de vakantieliteratuur bepaalde.

Jaime woont in Nederland, maar komt uit Uruguay. Het verhaal van zijn leven is een grote flashback. En omdat verleden en heden elkaar beïnvloedt, leest dat soms best lastig, al is het ook juist wel interessant daardoor. Zijn jeugdvriend Gaston speelt een vrij bepalende rol in zijn leven. Eerst in Montevideo omdat ze veel samen zijn, veel samen doen. Later in Nederland zijn zijn gedachten vaak bij Gaston, zijn beste vriend. Wat zou die denken? Wat zou hij doen?

In Uruguay ontwikkelt Gaston zich tot een professioneel protester. Jaime, journalist in Nederland, begrijpt hem steeds slechter, maar voelt nog wel altijd die sterke band.

En gaandeweg gaat het steeds slechter met Jaime. Langzaam maar zeker verdwijnt hij uit de maatschappij, blijft hij thuis. Hij verliest zijn baan, durft niet meer naar buiten bij daglicht, of zelfs helemaal niet meer, zijn leven zit in een negatieve spiraal.

Door diverse hallucinerende middelen wordt het ook voor de lezer steeds lastiger om Jaime te volgen, te begrijpen. En waar het eerst lijkt dat vroeger en heden de tegenstelling is, blijkt eigenlijk dat waarheid en druggerelateerde gedachtenspinsels ook steeds meer door elkaar gaan lopen. Wat gebeurde er eigenlijk gisteren? Waarom is Gaston ineens in Amsterdam? En waarom gaat hij niet terug.

En voor je het weet ben je dan aan het eind van het verhaal en probeer je te begrijpen wat je net hebt gelezen. Was dit nou het verhaal van Jaime of was dit hoe Jaime het beleefde? Is dat hetzelfde of is dat iets totaal anders?

Trujillo heeft een prachtig verhaal geschreven dat je meesleept, dat je aan je zelf doet twijfelen. En ze doet dat door vooral veel mooie zinnen (“Het zijn de pleisters die jouw geest heeft gemaakt voor de gaten van de mensen die verdwenen. Tiqui tiqui klakte met haar tong. Als-ie nog een beeldspraak in die zin doet wordt-ie 3D.”) en metaforen. Voor iemand waarvoor Nederlands niet de eerste taal is, kan ze trots zijn dat ze velen, inclusief vele schrijvers, qua taalbeheersing is gepasseerd. En Gaston wordt een moderne Osewoudt, zonder dat hij een kopie is.

Smaakt naar meer. Mooiste boek dat ik deze zomer las.

Citaat: “Nina gaf mijn medicatie de schuld van mijn zwakte. Die pillen zaten vol gif, zei ze, het waren gifbekers met vicieuze cirkelbodems. Van hoe zijn tegen Big Pharma tekeerging kon Gas nog wat leren, maar ze kende me niet zonder de pillen, ze had me niet gezien toen ik onder het bed lag en ook niet daarna, toen ik er alleen maar in sliep, en als ik overeind kwam dat alleen was om naar therapie te gaan of in mijn eigen armen te wiegen.” (p.197)

Nummer: 20-084
Titel: Vrije radicalen
Auteur: Carolina Trujillo
Taal: Nederlands
Jaar: 2017
# Pagina’s: 360 (16485)
Categorie: Fictie
ISBN: 978-90-214-0212-3

Meer Trujillo:
Wikipedia
NRC
Trujillo.nl

Meer Vrije Radicalen:
Tzum
Literair Nederland
Scholieren
Dieuwertje Mertens

Themaweek 94: Vakantieboeken

Carlos Maria Dominguez – Het papieren huis

Tags

boeken, boeken 2018, boekrecensie, Carlos Maria Dominguez, lezen, Uruguay

Carlos Maria Dominguez – Het papieren huis

Wanneer je van lezen houdt, pardon, wanneer je aan boeken verslaafd bent, dan is het altijd mooi om te lezen over mensen die die verzamelwoede en leeshonger ook in zich hebben. In mijn geval lees ik graag schrijvers uit Latijns-Amerika. De heer Dominguez kende ik nog niet. Met dit boekje is daar verandering in gekomen.

Naar Uruguay reizen om daar op zoek te gaan naar waar een bepaald boek vandaan komt, is een geweldig gegeven. Het gaat over de liefde voor boeken, over de lokale cultuur, over het leven. Er zitten vreemde figuren in, kunstenaars, bibliofielen. Het heeft alles om een prachtige dikke roman te worden. Maar dat werd het niet, het werd een dun boekje, een novelle.

En dat is eigenlijk het enige negatieve commentaar dat ik kan geven. Dit had een dik boek moeten zijn, dit had zo aan kunnen sluiten bij het kerkhof der vergeten boeken. Maar het was geweldig om te lezen, Dominguez mag aansluiten bij Paz, Vargas Llosa, Allende, Garcia Marquez, Sacheri, Alvarez en Galdeano. Mooi rijtje.

Citaat: “Het zit zo dat hij zijn boeken heeft meegenomen naar Rocha. Naar de strook zand tussen de lagune en de zee. Een dure reis, want de boeken moesten over een afstand van tweehonderd kilometer in verscheidene dichte vrachtwagens worden vervoerd. Vast en zeker eerst over de verharde weg en vervolgens met paard en wagen over de zandvlakte naar de plek, bijna op het strand, waar de open hut kwam te staan.” (p.66)

Nummer: 18-025
Titel: Het papieren huis (La casa de papel)
Auteur: Carlos Maria Dominguez
Taal: Nederlands (Spaans)
Jaar: 2004 (2002)
# Pagina’s: 96 (5097)
Categorie: Fictie
ISBN: 90-458-4813-9

Meer:
Lachspa
Roelf Middel
Hebban
Wikipedia

Eduardo Galeano – El futbol a sol y sombra

Tags

boeken, boeken 2014, boekrecensie, Eduardo Galeano, lezen, Uruguay, voetbal, voetbalboek

Eduardo Galeano – El futbol a sol y sombra

In de jaren negentig las ik regelmatig betere voetbalboeken. In Nederland bestonden die nog bijna niet, maar gelukkig in Engeland wel. Iemand tipte me over Galeano. Een schrijver uit Uruguay die ook nog eens een voetbalboek had geschreven. Dus niet Hornby die toen net debuteerde, Van Egmond, die door niemand gelezen werd, geen journalist die zijn columns bundelde, maar gewoon een goede gerespecteerde schrijver die een boek over voetbal publiceerde. Ik kon me er weinig bij voorstellen. Mulisch of Reve die na tientallen boeken ineens over mijn favoriete spelletje gingen schrijven.

Via een toenmalige Argentijnse collega (internet was in een beginfase, bestellen via internet onmogelijk) kreeg ik het boek vanuit Buenos Aires en begon enthousiast. Dit enthousiasme werd al snel minder. Niet alleen was mijn Spaans beperkt, de verhalen waren weinig opmerkelijk. Korte verhalen waarin het spel werd verklaard. Was dat nodig? Zijn er in Uruguay mensen die zonder dit boek niet begrepen dat de titel in 1950 een mirakel was? Dat Francescoli een geweldige speler was? Ik begreep niets van dit boek.

Het voordeel was wel dat de verhaaltjes allemaal relatief kort waren. Een of enkele bladzijden. Opzij leggen was geen probleem. Jaren later vervolgde ik. En ook al was mijn spaans zeker niet beter geworden, het kwartje viel nu wel. Het boek wil niet perse uitleggen, maar vastleggen. De geschiedenis, de verhalen, de mythes, de sterren, ze moeten voor het nageslacht bewaard blijven.

En dat doet Galeano. De WK cyclus is de basis voor een reeks verhalen, maar de anekdotes er omheen zijn belangrijker. De sterren voor een wedstrijd, bijzondere gebeurtenissen, alles staat in dit boek. En dat is leuk om te lezen. Omdat een Uruguyaan nooit een buitenstaander kan zijn, omdat een echte schrijver het spelletje anders beschrijft dan een willekeurige liefhebber. Omdat voetbal een belangrijk onderdeel van de menselijke cultuur is geworden, zeker in sommige landen. Hoe verder het boek vordert, hoe filosofischer de schrijver wordt.

En dan krijg je dus het schitterende verhaal van de beslissende penalty in de halve finale van de wereldbeker in 1938, waarin de nemer eerst zijn broek laat zakken en van de verwarring gebruik maakt om de strafschop snel in te schieten. Ik zie het Ronaldo of Messi nog niet nadoen. De uitvinding van het totaalvoetbal was niet in Amsterdam, maar een kwart eeuw eerder in Buenos Aires, River Plate jaren veertig, bijnaam: La Maquina. Zelfs de beruchte voorzitter van Atletico Madrid, Jesus Gil y Gil krijgt een bladzijde.

Mooi geschiedenisboek, ook vertaald in het Nederlands en Engels overigens.

Citaat: “Entonces el guardameta volvio a molestar. Garrincha le paso la pelota entre las piernas y se metio en el arco. Despues, con la pelota bajo el brazo, regreso lentamente a la cancha. Caminaba miranda al suelo, Chaplin en camara lenta, como pidiendo disculpas por ese gol que puso de pie a toda la ciudad de Florencia.” (p.113)

Vrije vertaling: “Vervolgens kwam de doelman nog terug om het hem lastig te maken. Garrincha speelde de bal door zijn benen en loopt de bal binnen. Daarna, met de bal onder zijn arm, keert hij langzaam terug het veld op. Hij liep met zijn gezicht naar beneden, als Chaplin in een stomme film, alsof hij zijn verontschuldigingen wilde aanbieden aan de stad Florence voor deze goal.”

Nummer: 14-049
Titel: El futbol a sol y sombra
Auteur: Eduardo Galeano
Taal: Spaans (Uru)
Jaar: 1995
# Pagina’s: 271 (10573)
Categorie: Voetbal
ISBN: 950-895-003-X

Meer:
Wikipedia
Goodreads
Google Docs
Homenaje al Futbol (YouTube filmpje)