Ben Elton – Two brothers
Tevergeefs zocht ze voor me, tijdens die ene vrije middag die ze had in Cardiff, naar dit boek. Het was nog niet uit, de publiciteitsmachine had z’n werk goed gedaan, ik was te vroeg. Tijdje later zelf maar aangeschaft via internet. Lang niet al zijn boeken worden nog vertaald, hij is erg Brits blijkbaar. Terwijl Elton gewoon een erg goede schrijver is. Dit verhaal heeft een klein autobiografisch element. Twee van zijn ooms vochten tijdens de tweede Wereldoorlog. Een aan beide kanten. Vreemd idee. De plek waar je wieg staat, is zo bepalend voor de loop van je leven.
Elton weet er een schitterend verhaal van te brouwen. Twee broers groeien op in Berlijn. De een is de helft van een tweeling, maar zijn tweelingbroer overleed bij de geboorte. De ander werd tegelijkertijd in hetzelfde ziekenhuis ter wereld gebracht, maar was door zijn familie niet gewenst. En zo werden ze een niet-biologische tweeling. Zelfs zonder de bloedband hadden ze de typische eigenschappen van veel tweelingen, veel samen doen, veel dezelfde denkbeelden.
Gelijk met de jongens werd er in 1920 nog iets geboren, elders in Duitsland. Een partij die de wereld zou gaan veranderen. En zo werd de onbezorgde jeugd, weliswaar in crisistijd, maar relatief rustig, gevolgd door turbulente tienerjaren. De jaren dertig in Berlijn waren heftig. En op een gegeven moment moeten de ouders hun zoons de waarheid vertellen. Want de ziekenhuisarchieven zullen ongetwijfeld opengaan, de tweeling is niet alleen geen tweeling, een van hen is joods, de ander een volbloed ariër. En ongetwijfeld zullen ze tegenover elkaar komen te staan, of ze dat nu willen of niet.
Waar Elton in vorige boeken vaak vooral erg goed was in een mooi (com)plot, een leuke theorie, een verrassende wending, blinkt hij in dit boek vooral uit in het beschrijven van de ongemakkelijke situaties in de jaren dertig. Hoe ga je om met je buren waar je al decennia naast woont, nu de nieuwe machthebbers bepalen dat die buren minder rechten hebben? Hoe reageert de hulp in de huishouding, die door de joodse familie zo vaak verder geholpen werd, nu haar nieuwe vriendje lid wordt van de partij? Wat doet een politieagent die jaren lang respect had voor iedereen, maar nu vanuit zijn functie dat niet meer mag hebben?
Door heen en weer te reizen door de tijd, speelt Elton met vele mooie verhaallijnen. Vanuit Londen terugkijken naar Berlijn, twintig jaar eerder. Maar ook daar weer geconfronteerd worden met onderhuids racisme. De gebruikelijke spelletjes die tweelingen spelen, komen natuurlijk ook in dit boek terug. Maar het plot is in dit boek niet het sterkste punt van de schrijver. Juist het inlevingsvermogen van Elton maakt dit boek een pareltje. Het dagelijks leven, dat wat we in de geschiedenisboeken niet te lezen kregen, wordt prachtig beschreven. De dagelijkse dilemma’s, de kleine stapjes die samen gigantische stappen bleken. Het leven van alledag, de continue vraag ‘wat zou ik doen’, die overal doorheen klinkt. Prachtig boek.
Citaat: “The Fischer family of Fischer’s department store of Berlin were discovering that not one single rule of civilization apllied to them any more. Their wealth, their accomplishments, their cultured and educated ways counted for nothing. They were without rights and utterly defenceless.” (p.196)
Nummer: 14-054
Titel: Two brothers
Auteur: Ben Elton
Taal: Engels (UK)
Jaar: 2012
# Pagina’s: 621 (11742)
Categorie: Fictie
ISBN: 978-0-552-77531-1
Meer Elton op gerbie.nl:
Meltdown
Blind faith
Chart throb
The first casualty
Past mortem
High society
Recensies:
Telegraph
Guardian
Goodreads
Independent
Interview (Waterstones)
Reid, Geleijnse & Van Tol – Fokke & Sukke Het afzien van 2013
