Tags

, , , ,

Meer dan drie jaar geleden al op mijn web-log, meer dan zeven jaar geleden geschreven voor CycloSim, het verhaal over Bartali kwam natuurlijk weer in mijn hoofd nu de Giro weer onderweg is. Een boeiende ronde in een boeiend land. Extra goed te volgen, nu Armstrong elke dag twittert (of is het toch tweet?), net als Leipheimer, Davis en Bruyneel trouwens. Leuker is het blog van Chris Horner, met een goed verhaal elke dag. Ter ere van die prachtige Giro, namens mij dus nog een keer het verhaal over ‘De Neus’, door Paolo Conte. Dit keer met muziek en beelden via YouTube, drie jaar geleden nog een obscure site.

Nog een keer luisteren naar die ene prachtige regel: “quel naso triste da Italiano allegro”

Is het toeval dat Paolo Conte (bekend van de slakkenrace-bierreclame) kiest voor Bartali, niet voor de meer bejubelde Fausto Coppi? Ik denk het niet. Coppi, vroeg overleden, werd mede daardoor een legende. Coppi werd groot doordat Gino Bartali bestond. Hij moest eerst de Campionissimo verslaan. Mooi woord dat Campionissimo. Een goede Nederlandse vertaling bestaat niet. Kampioenst. Tegenover de flegmatieke Coppi, de levensgenieter, stond de degelijke, bijna saaie Bartali. Een vroom man, een grote wielrenner, levend voor zijn vak. De held die iedereen had kunnen worden.

Farà piacere un bel mazzo di rose
e anche il rumore che fa il cellophane
ma un birra fa gola di più
in questo giorno appiccicoso di caucciù.


Sono seduto in cima a un paracarro
e sto pensando agli affari miei
tra una moto e l’altra c’è un silenzio
che descriverti non saprei.

Conte kiest voor Bartali, omdat er in Italië meer Bartali’s dan Coppi’s zijn. Elke Italiaan wil graag een held zijn, wil graag door vrouwen aanbeden worden, maar net als Bartali is de Italiaan gewoon netjes getrouwd met een vrouw die liever niet heeft dat haar man kijkt naar plaatjes van schaars geklede schoonheden in de krant. Het lied gaat over een stel dat aan de kant staat te wachten tot hij langskomt. Het is een hete dag, zelfs het rubber plakt.

Oh, quanta strada nei miei sandali
quanta ne avrà fatta Bartali
quel naso triste come una salita
quegli occhi allegri da italiano in gita
e i Francesi ci rispettano
che le balle ancora gli girano
e tu mi fai – dobbiamo andare al cine –
– e vai al cine, vacci tu. –

Terwijl hij lovend praat over zijn held, Bartali, zeurt zij aan zijn kop. Hij wil gewoon wachten op de grote held. “Die trieste neus als een helling”, een prachtige zin, refererend aan de gehavende neus van Bartali.

è tutto un complesso di cose
che fa si che io mi fermi qui
le donne a volte si sono scontrose
o forse han voglia di far la pipì.
E tramonta questo giorno in arancione
e si gonfia di ricordi che non sai
mi piace restar qui sullo stradone
impolverato, se tu vuoi andare, vai…
e vai che il sto qui e aspetto Bartali
scalpitando sui miei sandali
da quella curva spunterà
quel naso triste da Italiano allegro
tra i Francesi che si incazzano
e i giornali che svolazzano
C’è un po’ di vento, abbaia la campagna
e c’è una luna in fondo al blu…

Terwijl hij zijn vrouw/vriendin (“vrouwen zijn soms op zoek naar ruzie”) negeert komt uit een bocht eindelijk Bartali tevoorschijn. De Fransen maken zich boos, waar ze hem voordien nog respecteerden, kranten vliegen alle kanten op, de maan is al zichtbaar op de blauwe achtergrond.

Tra i francesi che si incazzano
e i giornali che svolazzano
e tu mi fai – dobbiamo andare al cine –
– e vai al cine, vacci tu! –

Paolo Conte beschrijft de meest normale held van Italië in poëtische bewoordingen. Zijn stem is genoeg om het beeld voor ogen te krijgen van de grijsharige advocaat in een smoking achter zijn piano. Eigenlijk is het taalgebruik het enige aan dit lied dat beter bij Coppi had gepast dan bij Bartali. Maar dat gegeven is dan ook wel weer passend. Want niets in het leven van Bartali kan gedefinieerd worden zonder Coppi.