Laat eens wat van je horen (094-096)

Tags

Amnesty International, citaat, EU, quote, Turkije

Citaten uit kranten en tijdschriften die ik de afgelopen jaren de moeite vond.

094:

…waarom ik van mening ben dat migratie zo min mogelijk moet worden belemmerd. Als de context ons determineert, dan is verbetering van het eigen leven dikwijls alleen mogelijk in een andere context. Migratie is eigenlijk slechts een poging de per definitie onrechtvaardige uitkomsten van een existentiële loterij te herstellen.

Arnon Grunberg, Wordt vervolgd, december 2014

095:

Terwijl de genocide gaande was, werden de feiten buiten Turkije alom erkend. Dat gebeurde ook door de nieuwe regering in Turkije. De peetvader van de moderne Turkse staat, Kemal Atatürk, zei in 1926 in een interview dat ‘de jonge Turken zich moeten verantwoorden voor de levens van miljoenen van onze christelijke onderdanen die meedogenloos en massaal werden verdreven en vermoord’. Pas daarna trad geleidelijk de officiële Turkse ontkenning in – om het nationalisme van de nieuwe republiek te verstevigen.

Wordt Vervolgd, april 2015

096:

Maar laten we alsjeblief voor ogen blijven houden dat wij het op alle fronten beter hebben dan ooit tevoren. We leven langer. We leven gezonder. Het milieu is schoner geworden, in elk geval in Europa. We gaan beter met onze kinderen om. De kans dat een soldaat sneuvelt tijdens een missie is minimaal geworden. Er is slachtofferhulp, zelfs als je fiets wordt gejat. Eerlijk waar, ik kan geen onderwerp bedenken of we staan er beter voor dan voorheen.

Ralf Bodelier, Tubantia januari 2016

Erdogan toffe peer

Tags

Erdogan, Gerbie vindt iets, in het nieuws, politiek, Turkije

bron: nytimes

Dat mensen behoefte hebben aan sterke leiders is volgens mij een algemeen bekend gegeven. Hitler kwam op democratische wijze aan de macht. De Turkse president Erdogan ook. En hij bleef aan de macht. En na de mislukte staatsgreep, die hij misschien niet (of toch?) zelf bedacht, maar die hem wel goed uitkwam, is hij bezig met een zuivering die zijn weerga in de recente geschiedenis niet kent. Iedereen die anders denkt, of het nu docenten, journalisten of ambtenaren zijn, raakt zijn baan kwijt, moet voor zijn leven vrezen. En zijn volgers vinden het goed. Dat vind ik raar.

Wat ik nog veel vreemder vind, zijn in Nederland geboren inwoners van Turkse afkomst die Erdogan een toffe peer vinden. Sterker nog, zij willen hier dezelfde strijd aangaan, dezelfde zuivering doorvoeren. En gedragen zich daar naar. Ik zal de laatste zijn die beweert dat Nederland een beter land is dan Turkije, maar wanneer je hier geboren en getogen bent, is je referentiekader toch compleet anders dan wanneer je in Istanbul geboren bent? Waarom denk je dat daar de enige juiste manier van leven gevonden is? Hoe kun je dat beoordelen?

Dus terwijl Erdogan de beginselen van Atatürk, de grote Turkse leider, verkwanselt, juich je hem toe? Ik snap er niets van.

Gerbie vindt iets (deel 4). Een serie waarin ik in precies 212 woorden probeer het nieuws te duiden.

Özcan Akyol – Eus

Tags

Özcan Akyol, boeken, boeken 2015, boekrecensie, Deventer, lezen, Turkije

Özcan Akyol – Eus

Een schelmenroman wordt het genoemd. Dit impliceert vaak een soort van sympathie voor de hoofdfiguur. Een boefje. Volgens mij past die ondertitel dus niet. Het boefje wordt namelijk een flinke crimineel. En daarmee is in een enkele zin eigenlijk het hele boek samengevat.

Lovende recensies alom, toen drie jaar geleden het boek uitkwam. Al lezend herken ik veel van de lof. Het verhaal is rauw, heeft vaart en de taal is simpel. Bewust volgens de schrijver in vele interviews.

Een groot deel (ik las ergens 80-90%) is autobiografisch. Het is een tragisch verhaal over een jongen uit Deventer (Koekstad staat overal) die weliswaar Turkse ouders heeft, maar zich niet Turks voelt. Maar als Nederlander val je er ook buiten met een Turkse naam en opvoeding. Dus is het eigenlijk een coming-of-age verhaal. Ook een mooi genre.

Wat mij verbaasd is het automatisme waarmee het criminele pad bewandelt wordt. Dat geld een excuus is voor elk gedrag. Eus zet zich af tegen de maatschappij. Natuurlijk kan dat nooit goed gaan, dus is het eind van het verhaal ook voorspelbaar, de cel.

Opvallend is vooral ook het afzetten tegen zijn eigen achtergrond. Het woord bats voor een Turk, vanwege een vermeend plat achterhoofd. De suryoyo’s die een hekel hebben aan Turken en omgekeerd. Eigenlijk hoort hij nergens bij. Zijn vader is een klootzak, zijn moeder zwak. Zijn broers gaan uit huis en eigenlijk verwaterd daarmee het contact. Zijn enige vriend Kareltje is een kamper, ook iemand aan de rand van de samenleving.

De vergelijking met Jan Cremer zag ik in meerdere recensies terugkomen, het verschil was dat Cremer als kunstenaar zelf de keuze maakte om anders te leven dan de rest, een bewuste keuze. Eus overkomt het. Eus laat het gebeuren. Alsof er een hand van boven sturing geeft aan een pad op weg naar criminele rijkdom.

Ik heb bewondering voor de persoon Akyol, die zich ontworstelt uit het milieu waarin hij opgroeide, waarin hij terechtkwam. Vanuit de gevangenis begint hij aan zijn schrijverscarrière. Hij weet precies op de juiste momenten publiciteit te genereren. Of hij een goede schrijver is, weet ik nog steeds niet. Dit verhaal lag klaar om geschreven te worden, het is een literaire beschrijving van zijn eigen jeugd. Maar nu? Wat wordt het vervolg?

In zijn nadeel werkt dat hij misschien wel de juiste man op de juiste tijd was. Een aantal Marokkaanse schrijvers zijn er wel, Turkse Nederlanders die een goed boek schrijven zijn schaars. Hij schreef een goed boek, maar als niet hij maar Kareltje het boek had geschreven, weet ik niet of dit boek een bestseller was geworden.

Citaat: “Ik ergerde me meteen dood aan die kneuzen. Het was stom, achterlijk volk, geteisem van de bovenste plank. Ze maakten domme grapjes, plaagden elkaar en dansen op straat de halay. Een godverdomde verschutting. Die gozers leefden nog steeds in hun eigen Turkse wereld. Elke keer als ze in hun moerstaal iets vroegen, gaf ik antwoord in het Nederlands. Maar dat hadden die platte achterhoofden niet door.” (p.195)

Nummer: 15-033
Titel: Eus
Auteur: Özkan Akyol
Taal: Nederlands
Jaar: 2012
# Pagina’s: 271 (6007)
Categorie: Fictie
ISBN: 978-90-446-2069-6

Meer:
Website
Scholieren punt com
De leesfabriek
NRC
Ranking the books
Vrij Nederland
Lezen TV

Besiktas vanaf het water

Tags

fcblogbroeders, fotooo, Hans van der Meer, Istanbul, Turkije, Van der Meest, voetbal, voetbalfoto, voetbalzondag

Van der Meest, deel 61

Varend op de Bosporus is het stadion van de derde club van Istanbul goed zichtbaar. Kan me ook voorstellen dat vanaf hoger gelegen straten de wedstrijden goed gevolgd kunnen worden.

Van der Meest, een serie foto’s van voetbal (-velden) over de hele wereld. Ode aan fotograaf Hans van der Meer.

Bazar of bizar?

Tags

bazar, fotooo, Istanbul, Kijk nog eens, reizen, steden, Turkije, vakantie

Kijk nog eens 177

Zesduizend winkeltjes las ik ergens. Je zou het ook een overdekte markt kunnen noemen. Maar nergens vond ik iets dat ik gratis zou meenemen, laat staan dat ik moet onderhandelen over de prijs. Maar op vele plekken is de Grand Bazaar wel weer erg fotogeniek.

Verboden te zwemmen

Tags

fotooo, Istanbul, Kijk nog eens, reizen, Turkije, zwemmen

Kijk nog eens 170

Zou het echt nodig zijn, dit bordje? Ik had mijn zwembroek toch al in het hotel gelaten…

Hoezo rivalen?

Tags

fcblogbroeders, Fenerbache, fotooo, Galatasaray, Hans van der Meer, Istanbul, reizen, Turkije, Van der Meest, voetbal, voetbalfoto

Van der Meest, deel 50

The Old Firm, El Clasico, Fla-Flu, Boca-River, daar moest ik het mee vergelijken, vertelden de kenners. Maar wie kan me uitleggen hoe het mogelijk is dat in Istanbul de fanshops van Galatasaray en Fenerbache naast elkaar zijn?

Van der Meest, een serie foto’s van voetbal (-velden) over de hele wereld. Ode aan fotograaf Hans van der Meer.

Rolmops

Tags

rolmops, supermarkt, Turkije, Z.K.V.

Hij keek vragend opzij, twijfelde tussen zure haring of rolmops. Hij zag het verschil niet. Ik legde hem het verschil uit. “Als ik een augurk wil, dan kan ik die toch zelf wel pakken?”, bleek hij oprecht verbaasd en koos voor de zure haring. De tweede pot stond ver naar achteren. Hij probeerde er bij te komen. “Moet ik van vrouw kopen”, gevolgd door “ik ben wel lang, maar kan er maar net bij”. Ik vertelde hem dat ik als kind rolmops als een traktatie beschouwde.

Het bleek de start voor zijn levensverhaal. Hij vertelde liever dan dat hij luisterde. “Mijn vader was 206cm. Dat was heel bijzonder toen in Turkije. Van mijn broers was ik de kleinste, ik ben toch 1 meter 85. Zelfs mijn oudste zus is groter dan ik. Ze is nu 79 jaar en 1 meter 89. Voor een meisje erg lang. Allemaal lang vroeger. Zeven jongens en vijf meisjes.” Uit beleefdheid bleef ik staan, maar hij was uitgepraat. Zonder te groeten vervolgden we beiden onze rit door verschillende gangpaden.

Orhan Pamuk – De witte vesting

Tags

boeken, boeken 2010, boekrecensie, lezen, Nobelprijs literatuur, Orhan Pamuk, Turkije

Orhan Pamuk – De witte vesting

Iemand die een Nobelprijs wint voor literatuur, die moet toch wel een goed boek kunnen schrijven. En dus vond ik dat ik wel eens iets van hem mocht lezen. De witte vesting was tijdelijk in de aanbieding toen ik het kocht, het stond een tijdje in de kast te wachten, maar uiteindelijk moest het er dit voorjaar toch maar van komen.

Hoofdpersoon van het boek is een jonge Venetiaanse (Italië bestond nog niet toen) student die door de Turken gevangen wordt genomen, later als slaaf verkocht. Zijn meester kon wel een dubbelganger zijn, zo leken ze op elkaar. En samen bestuderen ze de wetenschap, experimenteren met vuurwerk en discussiëren over het leven. Hij wordt als alternatieve geneesheer populair. Hun band lijkt veel op vriendschap, misschien wel broederschap.

Maar elke keer is er weer dat moment dat de ik-figuur weer met de realiteit geconfronteerd wordt, dat hij gevangen is in een vreemd land, ver van huis. Hij moet zelfs kiezen tussen de dood of bekering tot de islam (niet een thema dat na de verkiezingsuitslag hier besproken hoeft te worden).

Ondanks dat het verhaal erg meeslepend was, had ik toch, weer eens een keer, het gevoel dat er flink wat langs me heen ging. Gebrek aan kennis over de cultuur, het land, de religie, het boek was voor mij niet meer dan een mooi verhaal. Maar daarvoor krijg je normaal gesproken geen erkenning van de critici, geen Nobelprijs, geen vertaling in tientallen talen. Misschien moet ik nog maar eens een boek van hem lezen.

Citaat: “Ik voelde wel dat hij wachtte tot ik belangstelling zou tonen, maar het heimwee naar mijn vaderland dat mij in die dagen ineens weer had overspoeld, had de haat die ik tegen hem voelde, flink aangewakkerd; dat was de reden dat ik mijn nieuwsgierigheid onderdrukte en erin slaagde volstrekt onverschillig te lijken voor de resultaten die zijn creatieve geest wist te bereiken op grond van de dingen die ik hem had verteld en van goedkope, en slechte boeken die bij het lezen al uit elkaar vielen.” (blz. 61)

Nummer: 10-015
Titel: De witte vesting (Orig.: Beyaz kale)
Auteur: Orhan Pamuk
Taal: Nederlands (Orig.: Turks)
Jaar: 1985
# Pagina’s: 207 (3079)
Categorie: Literatuur
ISBN: 978-90-413-3144-1

Andere recensies:
Boekbesprekingen.nl
Volkskrant

Interland

Tags

column, GFC, Goal, Nederland, Turkije, voetbal

Goal, april 2004

Tijdens de zomervakantie is het altijd kijken wat je kuntdoen. In 1985 (kan ook een jaar later zijn geweest) was het vrij simpel: voetballen op het handbalveldje. Elke avond speelden we daar tot het donker was. De schemering was een indicatie, zodra we de bal niet meer konden zien, was de wedstrijd voorbij. Al snel speelden we elke avond dezelfde wedstrijd. Nederland tegen Turkije. Er waren genoeg zonen van gastarbeiders die ook de moeite namen om naar achter op de Whee te fietsen om ‘s avonds een interland te spelen.

Iedere week speelden we een reeks wedstrijden, volgens het principe ‘best of five’. Oftewel, wie op vrijdagavond drie keer had gewonnen, kon rustig het hele weekend nagenieten van de winst van die week. Het zal vast wel niet zo zijn, maar in mijn herinnering was de wedstrijd van vrijdagavond altijd beslissend. Na donderdag was de stand gewoon altijd 2-2.

Op maandag was het meestal rustig. Iedereen die zich meldde, speelde mee. We waren vriendelijk voor elkaar en de tegenstander en in een goede sfeer namen we afscheid tot de volgende dag. Op dinsdag kwam er iets meer volk, we moesten soms even wisselen. Op woensdag werd het nog drukker. De wedstrijd begon al iets meer strijd te vertonen, ook zonder scheidsrechter werd er soms tot een vrije trap beslist. Op donderdag kwamen de ‘grote’ jongens. Zij eisten hun plaats op, de mindere goden kwamen minder aan hun minuten toe. Enkele toeschouwers kwamen de respectievelijke teams aanmoedigen.

De finale was op vrijdag. Samen met elftalgenoot Gert was ik blij dat ik mee mocht doen. Op maandag en dinsdag konden we uitblinken, op vrijdag waren de sterrollen voor Henk en Rene. De coaching werd verzorgd door Bert, het prototype van wat tegenwoordig een hanggroepjongere genoemd zou worden. Hij had de ballen verstand van voetbal, maar net als Advocaat selecteerde hij op reputatie, dus als je bij Hector of GFC in A1 zat, had je mazzel, speelde je in een lager elftal, dan moest je hem overtuigen dat je toch je waarde had. Bij een achterstand kwamen zijn politieke denkbeelden wel eens naar buiten, de heer Janmaat zou zich hebben geschaamd voor zoveel intolerantie. Bij een onoverkomelijke achterstand stak hij een joint op, dan kon hij blijkbaar iets meer verdragen

Aan Turkse zijde leek het soms of de hele moskee was leeggelopen. Ook zij hadden een aantal goede voetballers, waarvan ik meerdere spelers kende van de wedstrijden tegen de club die net achter dat handbalveldje speelde. In onze ogen (destijds) speelden zij die laatste dag vaak gemeen om te compenseren voor het gebrek aan kwaliteit. Met terugwerkende kracht denk ik dat ze veldvoetbal speelden op beton. Aan de kant hoorde je hun landgenoten een fanatiek “Turkiye, Turkiye” scanderen, waarbij de nadruk erg lag op de laatste lettergreep, uitgesproken als ‘jeh’. Bert deed nog wel eens een poging om de afgevallen spelers van maandag en dinsdag, samen met de broertjes, zusjes en andere niet gekleurde toeschouwers ‘Holland’ te laten scanderen, maar op het supportersfront legden we het wekelijks af tegen de gasten.

Ik zou niet meer weten of er aan het eind van de zomer een eindstand van de reeksen bekend is geworden. Wel weet ik dat ik 12 maanden later regelmatig tevergeefs richting het handbalveldje fietste. De interland bleek een rage van slechts 1 zomer.