Vaak is het massaproductie, niet al te bijzonder. Door de sfeer van de vakantie lijkt het een mooi souvenir, echte kunst door een lokale artiest.
Maar een enkele keer is het echt iemand die iets moois produceert. Die opgaat in zijn kunst. Die niet eens ziet dat er mensen langs lopen. Waarschijnlijk verkoopt hij niet goed. Ligt daar niet zijn sterkte. Maar zijn kunst is wel de moeite.
Deze meneer leek in zijn eigen wereld te leven. Ik had nog steeds niet de neiging om iets te kopen. Maar hij maakte toch zo veel indruk dat ik even bleef staan en een foto moest maken.
De fontein die ik tegenkwam in Ootmarsum. Kunstenaarsstadje (durf het geen dorp te noemen…). Niet goedkoop, maar dat hadden vele deelnemers al meteen door. Ik denk niet dat ik het in de tuin zou neerzetten, zelfs al kwam het gratis. En de dames komen verre van gratis. Ben wel benieuwd hoe vaak een dergelijk tuinornament daadwerkelijk wordt verkocht. Er zal vast wel een markt voor zijn.
Meerdere gokjes, geen een correct. Maar Bas zat duidelijk het dichtst in de buurt met zijn 9000 euro. Bij deze dus een halve veer waarmee hij zijn naamgenoot mee passeert in de eeuwige ranking. Esther gaat nog steeds aan de leiding, maar haar voorsprong slinkt.
De eeuwigdurende stand na vijfendertig prijsvragen:
Esther 3,5 virtuele veer
Bas 3 virtuele veer
Bas de Jong 2,8 virtuele veer
Dinand 2 virtuele veer
Koen Schyvens 2 virtuele veer
Berry 1,9 virtuele veer
Peter 1,5 virtuele veer
Vincent 1,5 virtuele veer
Darch 1 virtuele veer
Harmen 1 virtuele veer
Mark 1 virtuele veer
Massi 1 virtuele veer
Niels Honderd 1 virtuele veer
Steven de Vries 1 virtuele veer
Zuster Klivia 1 virtuele veer
Aschwin 0,5 virtuele veer
Marion 0,3 virtuele veer
Bert 0,1 virtuele veer
Gerbie’s prijsvraag. De onregelmatig terugkerende vraag (dit is deel 35) voor de bezoekers van dit blog, met slechts een virtuele veer voor de winnaar, de eerste die het juiste antwoord in de reactiebox weet neer te zetten.
Kunst blijft boeiend. Altijd iets om over te discussiëren. Onlangs zag ik dit beeld. Het schijnt een fontein te zijn. Ik zou het niet in de tuin willen hebben. Maar wat moet het kosten?
Geweldig idee. Een lichtwandeling door Diepenheim, dorp dat de laatste jaren steeds meer een openluchtmuseum dan een plek om te wonen is geworden. Ze doen toch iets goed, meer dan 4000 anderen bedachten dat het leuk was om mee te wandelen. Dat is ongeveer twee keer de bevolking van het Stedeke.
22 kunstwerken van 17 kunstenaars, allemaal met licht als centraal thema, langs een pad van een kilometer of vijf, eind februari drie avonden te bewonderen. We hadden toch een dag extra, dus liepen ook wij mee op de 29e. We hebben er van genoten. Zoals zo vaak met kunst, niet alles is even leuk, even begrijpelijk of even goed, maar het blijft kunst. En onze jongste vond het ook geweldig. Niet alleen omdat ze laat mocht opblijven.
Als gebruikelijk zijn mijn foto’s van een beperkte kwaliteit, doet het geen recht aan de intentie van de artiesten, maar goed, het is een indruk.
Niet altijd is kunst even hoogdravend. Toch vind ik deze serie ook verre van platvloers. Leuk idee, naakt fastfood eten. Lijkt me wel even schrikken voor de bezorger van het voedsel, maar daarna heb je een mooi onderwerp voor een foto. Tenminste als je Sarah Bahbah (zou ze echt zo heten of is dat een artiestennaam?) heet. En dus maakte de Australische kunstenares een hele serie foto’s. Ze noemt het Sex and Takeout. Ben nog niet helemaal overtuigd wat er allemaal onder Takeout valt, want ik had eerder een Chinees verwacht en geen donuts. Volgens mij kun je met wat bami ook best artistieke foto’s maken in dit genre.
Kunst hoeft niet perse mooi te zijn. Een belangrijke misvatting. Kunst moet je aanzetten tot nadenken. Moet prikkelen. Mag provoceren. James Bridle heeft dat goed begrepen.
Zijn project Drone Shadows is op diverse plekken op deze aarde te zien. De foto hiernaast bijvoorbeeld is gemaakt in Istanbul. Hij noemt het ‘Drone shadow’. Bij oorlog hebben vele mensen nog de twee wereldoorlogen van de vorige eeuw in het hoofd. Of iets moderner, de voortdurende chaos in het midden Oosten.
Maar oorlog voeren gaat tegenwoordig heel anders. Een aantal whizzkids kan vanuit hun woonkamer ergens in de VS een drone besturen die fatale gevolgen heeft voor vele slachtoffers duizenden kilometers verderop. Sterker nog, drones worden gebruikt door vele partijen, zonder dat er ooit oorlog is verklaard. Een groot gedeelte van de mensheid heeft hier geen weet van. Maar er vallen wel veel slachtoffers. Vaak ook onschuldigen, mensen die toevallig in de buurt wonen of waren. Collateral damage heet dat tegenwoordig.
Door de schaduw van een drone groot en duidelijk op straat te tekenen, worden toevallig voorbijgangers geconfronteerd met de stille oorlog. Ook voor u kan het zo maar voorbij zijn…
Bridle zet mensen voor het blok, een extreem confronterende manier van kunst. Ik vind dat goed. Vier sterren.
Het is Wim T. Schippers voor de zoveelste keer gelukt. Iedereen wil meepraten over zijn kunstwerk. Het gaat deze keer overigens om een kunstwerk dat al bijna vijftig jaar oud is. De vloer van pindakaas werd namelijk bedacht door de kunstenaar in 1962.
Meerdere blogcollegae hebben er al schamper over geblogd, daarmee bewijzend dat Schippers gelijk heeft. Dat kunst een aanleiding voor discussie mag, misschien wel moet zijn. Zoals het cliché zegt, over smaak valt niet te twisten. Net zo min als over de definitie van kunst. “Kunst is kunst als de kunstenaar zegt dat het kunst is”. En als het die kunstenaar lukt om pindakaas op een vloer te smeren en daar dan 30.001 euro voor te vangen: Gefeliciteerd.
Mijn definitie van kunst is eigenlijk afgeleid van een tekst van Lou Reed, die samen met John Cale een prachtig album schreef over en ter ere van Andy Warhol. In het nummer “Style it takes” komt Warhol aan het woord:
I’ve got a Brillo box
And I say it’s art
It’s the same that you can buy
In any supermarket
But I’ve got the style it takes.
Je mag het mooi vinden of lelijk, je neefje van vijf kan het ook, het is te duur, je vindt het geen kunst, allemaal oninteressante meningen. De kunstenaar kwam op een idee, een museum of liefhebber betaalt er een bedrag voor en daarmee is het per definitie kunst.
Dus als er iemand zo stom is om er over heen te lopen, dan moet er betaald worden om het kunstwerk in oorspronkelijke vorm te herstellen. Simpel. Zomerthemaweek 5: Uit de oude doos
Dat het lichaam, en dan vooral het vrouwelijke lichaam, vaak het onderwerp is van een kunstenaar, is geen geheim. Omdat de meeste kunstenaars door de eeuwen heen mannen waren, zijn er dus veel naakte vrouwen in de kunst te bewonderen.
Grappig wordt het wanneer die kunst ineens aanstootgevend blijkt te zijn. Eerder dit jaar werd een Picasso verhandeld voor 179 miljoen dollar. Vind ik een behoorlijk bedrag. Sterker nog, ik had het er niet voor over gehad, zelfs als ik vanochtend wakker was geworden en per ongeluk 180 miljoen in mijn portemonnee was tegengekomen. Maar goed, over smaak valt niet te twisten en voor kunst wordt betaald wat de gek er voor geeft, in dit geval dus ongeveer het bruto nationaal inkomen van Kiribati voor een enkel schilderij.
Het mooiste was dat Fox in de VS het schilderij moest laten zien, het was groot nieuws tenslotte. En dus moesten de herkenbare borsten in het beeld gecensureerd worden. Dat zag er dus ongeveer zo uit.
Het kan aan mij liggen, maar hadden die billen in het midden niet ook geblurd moeten worden? Voor de liefhebber, iets kleiner, het origineel hier rechts –>
Heel graag zou ik de telefoontjes willen horen van boze ouders die naar Fox belden dat hun kroost werd blootgesteld aan pornografische beelden. Die telefoontjes zijn er ongetwijfeld geweest. In de claimcultuur zijn die vast en zeker ook opgenomen. Welke journalist gaat op zoek?
Eva Snoijink maakt mooie foto’s. Jaren geleden was dat het boek ‘De Upside of Down‘, vorig jaar kwam ze met het boek Bella Donna. Een boek vol met vrouwen die topless poseerden. Alleen topless is een ongelukkig gekozen woord in dit geval. De vrouwen hebben namelijk allemaal borstkanker gehad en een borst verloren. Of zelfs beide.
De foto’s zijn dan ook zeker niet erotisch bedoeld, al zullen ze door sommigen misschien nog wel zo geïnterpreteerd worden. Liefst 5500 boeken werden vorig jaar verspreid door het land, vooral op plekken waar vrouwen ze tegenkomen die er zelfvertrouwen uit zouden kunnen halen. Ziekenhuizen, huisartspraktijken, je kunt zelf wel voorstellen waar ze liggen.
Te veel vrouwen krijgen nog te maken met borstkanker. Ik ken te veel vrouwen die er mee te maken hebben gehad. Een aantal kan ik niet meer spreken vandaag, zij verloren de strijd. Een aantal anderen gelukkig nog wel. Ik hoop dat nog velen de strijd gaan winnen. En blijven winnen.
Voor allen die met deze vreselijke ziekte te maken hebben gehad of die een naaste of geliefde hebben die borstkanker had of heeft, sterkte. Blijf positief. Het gaat steeds vaker goed. De wetenschap gaat vooruit.
Wie bedenkt het? Hoe kom je op het idee? Ik hoop dat ik er nooit wat naar toe hoef te sturen, maar vind het idee geweldig. Een onderwerp waar je niet snel op komt als je een museum wil beginnen. Of andersom, als het je overkomt, is een museum niet een logische reactie. Toch bestaat het. Het Museum of Broken Relationships. Je moet er wel voor naar Zagreb reizen, in Kroatië dus. Of er een correlatie bestaat tussen de plek en het onderwerp is mij nog niet duidelijk.
Wel begreep ik dat het aanslaat. Dat er mensen van over de hele wereld dingen opsturen voor het museum. En dus dat er geregeld een nieuwe tentoonstelling is. Gaat je relatie dus uit, kom je in je huis nog dingen tegen die van je ex waren, gooi het dan niet weg, maak het niet kapot, maar stuur het naar Zagreb. Het wordt ineens kunst…
Op Tumblr al een mooi overzicht van een aantal objecten. De potloden zijn mooi. De pruik vind ik erg bijzonder. Mocht ik ooit in Zagreb zijn, dan denk ik dat een bezoekje wel op het programma staat. Ik zou zelf overigens niet zo snel iets kunnen bedenken dat ik in huis kan tegenkomen en dat in aanmerking zou komen voor de expositie. Goed teken denk ik.
Jeroen van Merwijk – Meneer Van Merwijks laatste woord over kunst & cultuur
Mocht ik ooit een lijstje moeten maken met de meest intelligente mensen van Nederland, dan weet ik zeker dat meneer van Merwijk in de top tien zou staan. Daarnaast is hij ook eens erg gevat, een mooie combinatie voor iemand die regelmatig op een podium klimt. Al is het komende seizoen zijn laatste, te weinig Nederlanders nemen nog de moeite naar het theater te gaan en waarderen niet de goede artiesten die concessieloos in de kleine zaal blijven spelen, artiesten als Hans Dorrestijn, Vincent Bijlo, Kees Torn en helaas dus ook Jeroen van Merwijk.
Gelukkig publiceert de kunstenaar Van Merwijk (dat schijnt zijn toekomst te zijn) ook nog wel eens wat en kunnen we zijn teksten per boek tot ons nemen. Niet geheel toevallig staat het N.E.E. (Nieuw Elitair Elan) op de voorpagina. Ook dit genootschap is ter ziele gegaan, als aspirant-lid vind ik dit natuurlijk erg jammer. Maar ook hier geldt: te weinig animo.
Zijn de teksten van Jeroen van Merwijk dan zo moeilijk te volgen? Volgens mij niet, maar misschien begrijp ik het wel verkeerd. Misschien moeten ze voor een beperkt publiek blijven. Ik zou het jammer vinden, maar ik behoor blijkbaar bij de minderheid.
Een aantal van de teksten uit deze bundeling zijn te vinden op zijn CD’s, als je goed zoekt misschien ook wel elders op het web. Maar vooral zijn ze duidelijk, simpel, maar erg weldoordacht. Grappig, elitair, snobistisch en hoopvol, allemaal van toepassing.
Citaat: “De geniale Spaanse assembleur Pablo Picasso, een groot bewonderaar van Ingres overigens, zei een keer: ‘Je vindt iemand goed, die doe je na, dat lukt niet en dat ben jij.’ En zo is dat.” (p.26)
Nummer: 14-012
Titel: Meneer van Merwijks laatste woord over kunst & cultuur
Auteur: Jeroen van Merwijk
Taal: Nederlands
Jaar: 2011
# Pagina’s: 110 (2000)
Categorie: Columns
ISBN: 978-90-388-9441-6
Laagdrempelig. Kunst hoort voor mij toegankelijk te zijn. Inventief. Origineel. Dat betekent dat het net zo goed thuis kan hangen als in een museum. Dat het net zo goed gemaakt kan worden door je buurman als door een ‘officiële’ kunstenaar. Dat elk goed idee kunst kan zijn.
Gebruik wat er al is en maak er kunst van. Schitterend idee. Je ziet de spuitbussen nog op de grond staan, het nadeel van graffiti is dat het vaak wordt gezien als vandalisme, het zal dan ook wel snel weer verdwenen zijn. Maar zeg nou zelf, is het niet geweldig dat iemand de bestaande situatie heeft gebruikt en er kunst van heeft gemaakt?
Het is niet zo veel moeite, maar het ziet er prachtig uit. Het moet haast wel een glimlach opleveren van iedereen die er langs komt. Dus is het goed. Dus is het kunst.
Dertig voorbeelden hiervan zijn te vinden via boredpanda of iets ouder (met wat overlap).
Of het een Nederlands woord is, durf ik niet te zeggen. Maar het is volgens mij de beste vertaling van Coffee Mug Tree. Als je daar naar zoekt via Google krijg je allerlei exemplaren voor in de keuken, waar je 4 of 5 van die mokken kunt ophangen. Maar er is er maar een op de wereld die de titel echt verdient.
Deze boom staat in Catawba, Virginia, Verenigde Staten. Iemand had blijkbaar veel te veel mokken. Zijn moeder bracht er elke keer een mee als souvenir. Vind ik niet eens een slechte keuze trouwens, de meeste souvenirs vallen in de categorie prullaria, zijn veel te duur en gaan niet lang mee. Maar als je er tientallen in huis hebt staan, kan ik me voorstellen dat je er iets mee moet. Een in gebruik en een in de afwasmachine, hoeveel heb je er nodig?
Niet elke Braziliaan staat achter het WK. Zelfs voormalig topspeler Romario heeft zich regelmatig negatief over het toernooi uitgelaten. Grootste probleem is natuurlijk de ongelijkheid die de FIFA met zich meesleept. Belastingcenten worden gebruikt om stadions te bouwen die 4 keer gebruikt gaan worden. Favela’s worden met de grond gelijk maakt, maar de sponsoren betalen de FIFA, de kaartverkoop, de merchandise, alles waar winst op gemaakt kan worden, steekt de FIFA in eigen zak.
Als machteloze arme burger kun je weinig doen. Protesteren, dat gebeurt dan ook regelmatig. Maar ook graffiti is een uiting van ongenoegen. En als je dat een beetje mooi doet, dan zullen weinigen dat als vandalisme zien. En zo ontstaan, vooral in Sao Paolo, de mooiste schilderingen voor iedereen te zien.
Mooie voorbeelden zijn te zien via deze site en deze ook, de BBC maakte een mooi filmpje met een van de artiesten. Gewoon een google search is eigenlijk al genoeg.
Vreemde titel als je meteen daarna toch gaat beschrijven wat je hebt gezien. Maar het is zo lastig om in woorden te vatten hoe goed The Kyteman Orchestra was afgelopen vrijdag in Enschede. Het woord uniek komt te vaak voor in recensies, of het nu om boeken, films of muziek gaat, binnen een paar maanden is het al weer vergeten of verbeterd. In dit geval heb ik echt iets unieks gezien. The Jam Sessions zorgen er namelijk voor dat je echt iets eenmaligs ziet. Aan het begin van de avond weten zelfs de muzikanten niet wat er gaat gebeuren. Wel dat ze gaan improviseren.
Colin Benders, de genius achter dit verhaal, deed nog een poging om tussendoor even wat uit te leggen. “Drie kwart van ons weet ook niet waar het heen gaat”, het was bijna niet te geloven. In het publiek zag ik een geoliede machine, een orkest van 21 rasmuzikanten die vele stijlen door elkaar gooiden. Zo maar wat namen die door mijn hoofd schoten tijdens de avond: Focus, Deep Purple, Vivaldi, Miles Davis, Coldplay, Bach, Queen, Orff, Gangstarr, Frank Zappa en dan ben ik niet eens een muziekkenner, mis ik vast nog een hoop.
Het was klassiek met pop, jazz met hiphop, het was onbeschrijflijk. Muziekstukken van twintig minuten die op meerdere punten afgelopen leken te zijn laaiden aan de andere kant van het podium weer op. Strijkers namen melodielijnen over van blazers, solisten trokken ineens het hele stuk naar zich toe, rappers bedachten soms een tekst die zou kunnen passen bij de muziek van dat moment.
Ongelooflijk jaloers was ik op de muzikanten op het podium. Dat je zo goed bent dat je inspeelt op een ander en in de tussentijd gewoon een volle zaal op apegapen legt. Dat je met klanken humor de zaal in kunt schieten. Dat je ooit begon op tubales, wetende dat de lokale fanfare je einddoel was, om dan ineens jaren later op de poppodia van Nederland te staan.
En voor deze verzameling muzikale talenten staat een bescheiden trompettist, die slechts twee keer zijn eigen instrument bespeelde. Die zich bijna geneert als hij uitlegt wat ze aan het doen zijn. Die vol overgave het orkest op onorthodoxe manier aanstuurt, die zonder twijfel wordt gezien als de leider van het geheel. Een muzikaal talent zoals ik er geen een ken. Als leek zou het zo maar kunnen dat hij er alleen maar zich staat uit te sloven en dat de muzikanten hun eigen gang gaan, maar alles wijst er op dat ze naar hem luisteren. Hoe daar dan zulke geweldige muziek uit kan komen, ik heb geen idee, maar ik ben blij dat ik er getuige van mocht zijn.
Een ding weet ik zeker. Doordat ze elke avond alleen maar improviseren, heb ik iets gezien dat niemand ooit weer zal zien. Daarom ben ik trots dat ik het mocht zien.
De laatste jaren horen we bijna geen positief nieuws vanuit Rusland. Of het nu opgepakte demonstranten zijn, onderdrukte inheemse volken, vreemde wetten, dwarsliggende diplomaten, corrupte politici of zich misdragende toeristen in Turkse en Egyptische resorts, het is zonder uitzondering negatief als het om de inwoners van het grootste land ter wereld gaat.
En dat is best jammer. Want als het om kunst gaat, is Rusland gewoon een voorloper in de wereld. Geen ballet zo gerenommeerd als dat van Moskou (al is het daar ook niet altijd koek en ei), geen museum zo overweldigend als de Hermitage in Sint Petersburg en ook als het om klassieke muziek gaat staan de Russen, b.v. Tsjaikovski en Rachmaniniov, vooraan.
Maar mijn persoonlijke favorieten zijn twee schrijvers uit de negentiende eeuw. Als je boeken kunt schrijven die anderhalve eeuw later nog steeds wereldwijd gelezen worden, die zonder uitzondering geprezen worden, die historisch en tegelijkertijd actueel zijn, dan ben je volgens mij een hele grote.
Fyodor Dostojevski werd nog geen zestig. Maar in die korte tijd schreef hij een aantal schitterende boeken. Mijn favoriet is Schuld en boete (of misdaad en straf, afhankelijk van de vertaling). De jonge student Raskolnikov vermoordt een oude woekeraarster en geraakt in geestesnood. Is hij inderdaad meer waard dan iemand die anderen uitbuit of is hij door zijn daad net zo waardeloos als de andere mensen, waar hij eerst op neerkeek? Is hij gelukkig omdat niemand de moord oplost of moet het recht zegevieren? Een schitterende psychologische roman waarin waarden en normen continu ter discussie staan.
Ook graaf Leo Tolstoj raakte mij diep met diverse boeken. Van de tragische liefdesgeschiedenis Anna Karenina tot het dikste boek dat ik ooit las (en waarschijnlijk ooit zal lezen) Oorlog en vrede en vele dunnere boeken, in elk boek komt de diepgewortelde rechtvaardigheid van de schrijver naar boven.
Twee van mijn favoriete schrijvers komen uit hetzelfde land. Kan dus nooit een onverdeeld slecht land zijn…
Bent u ook zo benieuwd waar het ‘en meer’ aan refereert?
Goorse vragen. Vragen die in mij opkomen bij foto’s die ik her en der in mijn woonplaats neem. Antwoorden en reacties zijn welkom. Ik weet het zelf vaak ook niet.
