Timur Vermes – Er ist wieder da
Meteen nadat het boek uitkwam, wist ik dat ik het wilde lezen. En dan nog het liefst in het Duits. Geen vertaler die zijn interpretatie opdringt aan de lezer, maar gewoon zoals de schrijver het ooit zelf schreef.
Maar ja, Duits lezen doe ik niet dagelijks, dus stond het boek al een tijdje in de kast toen de film uitkwam. Toen wist ik dat ik er aan moest geloven. Altijd eerst het boek, dan pas de film. En ik ben blij dat ik het boek gelezen heb. Wat een geweldig verhaal, humoristisch en eng tegelijk. Compleet fictief, maar toch zo echt. Het verhaal is vrij simpel. Op een dag in 2011 wordt Adolf Hitler wakker in een stadspark in Berlijn. De wereld is 66 jaar verder, hij heeft geslapen. En nu moet hij zich aanpassen aan een nieuwe wereld.
Al snel wordt hij door een kioskhouder geholpen, binnen no-time heeft hij een rol in een talkshow. Velen denken dat hij een rol speelt, maar hij is volledig zichzelf. En vanuit het perspectief van de dictator, kijkt de lezer mee naar de wereld van 2011, Duitsland en Berlijn in het bijzonder. De wereld heeft stappen gemaakt in de tussentijd, al zijn een aantal van de plannen van Hitler uitgekomen zonder dat hij er iets voor heeft moeten doen. Een grenzeloos Europa waarin Duitsland een centrale rol speelt, hij had het zelf niet beter kunnen organiseren.
In het begin leest hij veel, vooral kranten en tijdschriften, maar eenmaal op televisie krijgt hij een kantoortje met een parttime secretaresse. Hij ontdekt het internet. Wat een uitvinding. Maar vooral ontdekt hij dat er in Duitsland een hoop gebeuren moet, dat er een sterke leider nodig is. Hij weet nog wel iemand..
Vermes heeft een prachtig boek geschreven, puur gebaseerd op die ene gedachtekronkel. Het leest heerlijk, volgens mij moet het ook vlot geschreven zijn. Als je eenmaal in het hoofd van Hitler zit, is het volgens mij heerlijk om de hele wereld te becommentariëren, om alles tegen het referentiekader van drie kwart eeuw terug te houden. Tegelijkertijd kun je je gewoon voorstellen dat er inderdaad een televisiezender komt die de ironie niet ziet, maar als altijd de kijkcijfers als enige of in ieder geval belangrijkste criterium heeft, dus ook maar zendtijd geeft aan de eerste de beste idioot die een vlotte babbel heeft, maar ook bedenkelijke ideeën.
De scene waarin hij het hoofdkantoor van de nieuwe fascisten bezoekt en ze even laat weten hoe waardeloos ze het gedaan hebben de afgelopen zeven decennia zie ik helemaal voor me. Zielige mannetjes met foute denkbeelden die door hun grote voorbeeld worden uitgefoeterd en als peuters weggezet, prachtig beeld. Net als het moment dat hij ontdekt dat de partij waar hij op dit moment het meest mee heeft De Groenen blijkt te zijn. Ben eigenlijk best benieuwd wie binnen die partij als eerste dit boek heeft gelezen en toen op een partijvergadering voorzichtig de partijtop moest informeren dat ze dit boek ook moeten lezen en met een reactie moeten komen. Geweldig.
De film schijnt nog een nieuwtje te hebben. De acteur de straat opsturen en kijken hoe mensen reageren. Dat kan ik een boek natuurlijk niet, maar het schijnt verrassend spectaculair uit te pakken. Aanrader dus om nog te gaan kijken. Maar als je de kans hebt: eerst lezen.
Citaat: “Gewiss, ich habe selbst gepredigt und gepredigt, dass man den Osten nie ganz erledigen darf, dass da immer ein gewisser Konflikt bleiben muss, das ein gesundes Volk alle fünfundzwanzig Jahre einen Krieg braucht zur Bluterneuerung. Aber was in diesem Afghanistan stattfand, das war kein die Truppe stählender Dauerkonflikt, das war ein ausgemachter Witz.” (p.144)
Nummer: 16-003
Titel: Er ist wieder da
Auteur: Timur Vermes
Taal: Duits
Jaar: 2012
# Pagina’s: 394 (682)
Categorie: Fictie
ISBN: 978-3-404-17178-1
Meer:
Goodreads
IMDB (de film)
Volkskrant (recensie)
Wikipedia
Filmtrailers
