Tags
boeken, boeken 2012, boekrecensie, journalistiek, lezen, politiek
Joris Luyendijk – Het zijn net mensen
Het is bijna niet mogelijk een boek te recenseren dat iedereen al kent, iedereen al gelezen heeft. Tenminste, ik neem aan dat elke boekenliefhebber dit boek al in handen heeft gehad, dit is niet voor niets de drieëntwintigste druk, er zijn weinig boeken dit dat aantal halen.
Het heeft ook veel complimenten gehad, prijzen gewonnen. En als zo vaak, hobbel ik dan ergens achter de massa aan. En ook niet voor het eerst moet ik toegeven dat mijn wantrouwen niet terecht was. De massa heeft het ook wel eens goed. Dit is inderdaad een prachtig boek.
Luyendijk bewijst op simpele en heldere wijze dat niets is zoals het lijkt. Of zoals de titel van dit blog al beweert: “Niet is geheel waar, en zelfs dat niet”. Als correspondent in het midden Oosten loopt hij dagelijks tegen de problematiek aan. Je wilt, jong en onervaren, een eerlijk en objectief beeld geven, maar je bent afhankelijk van zoveel factoren, dat het onmogelijk is je doel te bereiken. Daarbij zit ‘men’ niet te wachten op een genuanceerd achtergrond verhaal, maar wil ‘men’ spectaculaire beelden, die dan ook prompt de beste resultaten opleveren.
Zo lijkt een demonstratie soms massaal, maar blijkt het gewoon een vooropgezet een-tweetje tussen machtshebbers en cameraploeg. En ook al beweer je dat, kun je het zelfs bewijzen, niemand zit daarop te wachten. Frustrerend werk lijkt me. Volgens mij ook de enige reden dat dit boek verscheen. Opschrijven wat je als correspondent niet kwijtraakte.
De Arabische wereld is onbegrijpelijk voor buitenstaanders. Dat wat wij westerlingen vaak te zien krijgen is een karikatuur, een exces, een verhaal. Wij zullen, zeker niet op afstand, begrijpen wat er daadwerkelijk aan de hand is. Nooit zullen we voelen wat een dictatuur werkelijk betekent. De kans dat wij een Palestijn of een Israëliër horen praten zonder dubbele agenda is nihil. De PR-machines zijn zoveel machtiger dan de zogenaamd onafhankelijke pers, je kunt net zo goed geen nieuws lezen of kijken.
Mooi is zijn uitleg als het gaat om hele voor de hand liggende dingen waar je normaal niet eens over nadenkt. Taal. Ik heb het er op dit blog al eerder over gehad. Is een terrorist een vrijheidsstrijder afhankelijk van hoe je er naar kijkt? Is het de tweede of derde golfoorlog? Bestaan er neutrale termen genoeg om alles te beschrijven?
Luyendijk weet achtergronden te verwoorden, tegelijkertijd lukt het hem beknopt te blijven. Ik weet zeker dat hij zonder problemen een boek vijf keer zo dik had kunnen schrijven. Toch blijkt ook weer nu dat ‘schrijven is schrappen’ een gouden regel is, ook voor non-fictie. Erg goed boek.
Citaat: “In Gaza vertelden Palestijnse hulpverleners over een explosieve toename van huiselijk geweld, spontane abortussen, hartaanvallen. Peuters wier eerste woordje niet baba of mama is maar ‘bom’, ‘martelaar’, ‘vliegtuig’. Tekeningen van straaljagers, kogels en bloed, kinderen die militair willen worden in plaats van voetballer of acteur en die geen tikkertje spelen maar soldaatje of begrafenisondernemertje. In de woorden van plaatselijke psycholoog: ‘Voor de camera schreeuwen ze ‘Allahu akbar’, ’s avonds plassen ze in bed’ “ (p.207)
Nummer: 12-030
Titel: Het zijn net mensen
Auteur: Joris Luyendijk
Taal: Nederlands
Jaar: 2006
# Pagina’s: 224
Categorie: Non-fictie
ISBN: 978-90-5759-228-7
Meer:
Joris Luyendijk.nl
Wikipedia
Achille van den Branden
Boeklog
Israel-palestina.info
Scholieren.com
Niets is geheel waar, en zelfs dat niet. 